Прыя́тны, прия́тный ’прыемны’; ’той, хто лёгка ўваходзіць у кантакт з людзьмі; кампанейскі’ (віл., Сл. ПЗБ; міёр., добр., ЛА, 3), прыя́тліву ’прыязны’ (ТС). З рус. прия́тный ’тс’, якое з ц.-слав. приѩтьнъ ’прыемны’, што ад *prijęti (гл. прыня́ць, няць), параўн. ст.-бел. приятый ’варты прыняцця’, прияти ’ўзяць, набыць, прыняць’ (Ст.-бел. лексікон).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скало́цца I сов. сколо́ться;
лёд лёгка ~ло́ўся — лёд легко́ сколо́лся
скало́цца II сов.
1. сколо́ться;
сту́жкі до́бра ~ло́ліся — ле́нты хорошо́ сколо́лись;
2. исколо́ться;
уве́сь ~ло́ўся — весь исколо́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ду́жаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Разм. Асільваць, перамагаць. Астап, які дужаў мядзведзяў у маладыя гады, лёгка адпіхнуў яго. Лынькоў. У васемнаццаць гадоў не сустракаў [Адам] па сіле роўнага, усіх дужаў — і аднагодкаў, і старэйшых. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мундзі́р, ‑а, м.
Ваеннае або цывільнае форменнае адзенне. Быў выхадны дзень, салдатам далі звальненне. Ішлі вясёлыя, у парадных мундзірах. Хомчанка. Памешчыкі лёгка мянялі свае фракі і сурдуты на чыноўніцкія мундзіры. «Полымя».
•••
Бульба ў мундзірах гл. бульба.
[Ням. Montur, ад фр. monture — забеспячэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэкі́нец 1,
гл. тэкінцы.
тэкі́нец 2, ‑нца, м.
Назва стэпавага каня для верхавой язды. Мой прыяцель, сівавалосы чалавек з сухаватым тулавам старажыла, лёгка скочыў на свайго тэкінца, і конь, трохі прытанцоўваючы, пайшоў сабе па дарозе. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зня́цца, зніму́ся, зні́мешся, зні́мецца; зня́ўся, зняла́ся, -ло́ся; знімі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца, адмацавацца ад чаго-н.
Века лёгка знялося з дзежкі.
2. Крануцца з месца, адправіцца ў дарогу.
З. з якара.
Воінская часць знялася.
3. Сфатаграфавацца, а таксама сыграць ролю ў кінафільме.
З. на фоне мора.
З. ў кінафільме.
◊
Зняцца з уліку — перастаць быць на ўліку дзе-н.
|| незак. зніма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дра́цца, дзяру́ся, дзярэ́шся, дзярэ́цца; дзяро́мся, дзераце́ся, дзяру́цца; дзяры́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Раздзірацца на кавалкі, шматкі.
Папера лёгка дзярэцца.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зношвацца да дзірак, станавіцца непрыгодным.
Па такой дарозе абутак хутка дзярэцца.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Знімацца, адрывацца, адставаць.
Дзяры лыка пакуль дзярэцца (прыказка).
4. Драпаць адзін аднаго.
Каты дзяруцца.
5. Наносіць каму-н. драпіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запа́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Тонкая драўляная палачка з лёгка загаральнай галоўкай для здабывання агню. Успыхнула запалка ў руках Петручка бледна-чырвоным выбухам полымя. Колас. Хлопчык усё чыркаў запалкамі, стараўся распаліць вогнішча. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наі́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць наіўнага; прастадушнасць. [Камандзіры] гаварылі аб усіх гэтых рэчах проста, як аб лёгка перажытым, усміхаліся з .. наіўнасці маладых. Каваль. Густыя бровы, прычым левае з лёгкім заломам, надавалі твару адценне лёгкага здзіўлення і дзіцячай наіўнасці. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нягі́бкі, ‑ая, ‑ае.
1. Няздольны лёгка гнуцца, згінацца; пруткі. Нягібкі дрот. Нягібкае вецце. // перан. Бедны на адценні, невыразны (пра голас, мову і пад.).
2. перан. Які няўмела, марудна рэагуе на пэўныя абставіны, умовы. Нягібкі розум. Нягібкая палітыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)