завастры́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -во́стрыцца; зак.
1. Стаць вострым (у 1 знач.).
Нос завастрыўся (стаў танчэйшым да кончыка пры схудненні).
2. перан. Больш рэзка, больш ясна абазначыцца.
Пытанне завастрылася.
|| незак. завастра́цца, -а́ецца і заво́стрывацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
смуга́, -і́, ДМ смузе́, ж.
1. Падобная на дым, лёгкая атмасферная пялёнка, дымка, туман.
Небасхіл заслаўся смугой.
Каля лесу слалася с.
2. перан. Тое, што перашкаджае ясна бачыць, затуманьвае.
С. засцілае вочы.
С. на твары (журботны настрой).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напі́саны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад напісаць.
•••
На лбе напісана ў каго — адразу відаць, ясна ўсім што‑н. па знешняму выгляду чалавека.
На раду напісана каму — вызначана наперад, наканавана.
На твары напісана ў каго — па выразу твару ясна відаць што‑н.
Чорным па беламу напісана — ясна, няма падставы сумнявацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задурма́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Страціць здольнасць ясна разумець; атупець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
відаво́чна.
1. пабочн. сл. Напэўна, відаць, мабыць.
Ён, в., да нас сёння не прыедзе.
2. прысл. Яўна, прыметна; адкрыта.
Яны робяць усё в.
3. безас., у знач. вык. Ясна, бясспрэчна.
Было в., што чалавеку не хапае вопыту ў гэтай справе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тума́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; незак., што.
1. Засцілаць, рабіць нябачным што-н.
Дым туманіў неба.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Перашкаджаць добра бачыць або ясна разумець, успрымаць што-н.
Слёзы туманілі вочы.
Т. галаву.
|| зак. затума́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́рысавацца, ‑суецца; зак.
Ясна і выразна вызначыцца. Нечакана на даляглядзе вырысавалася доўгая лінія металічных ферм. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зразуме́лы, -ая, -ае.
1. Даступны разуменню.
Зразумелае пытанне.
Дакладчык даволі зразумела (прысл.) растлумачыў факты, падзеі.
2. Апраўданы, небеспадстаўны.
Цалкам зразумелае пярэчанне.
3. зразуме́ла, пабочн. сл. Вядома, канечне.
Я, зразумела, згадзіўся на яго прапанову.
4. зразуме́ла, безас., у знач. вык. Ясна.
Усё зразумела.
|| наз. зразуме́ласць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надуры́ць, ‑дуру, ‑дурыш, ‑дурыць; зак., каго.
Разм. У выразе: надурыць галаву каму — затлуміць каго‑н., пазбавіць здольнасці ясна разважаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хры́пласць, ‑і, ж.
Уласцівасць хрыплага. [Косця] кашлянуў, каб прагнаць гэту хрыпласць, каб тое, што ён скажа, сказаў ясна і цвёрда. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)