тарга́ць

‘тузаць, торгаць каго-небудзь, што-небудзь; дрыжаць, торгацца’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. тарга́ю тарга́ем
2-я ас. тарга́еш тарга́еце
3-я ас. тарга́е тарга́юць
Прошлы час
м. тарга́ў тарга́лі
ж. тарга́ла
н. тарга́ла
Загадны лад
2-я ас. тарга́й тарга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час тарга́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шаро́хаць

‘варушыць, выграбаць што-небудзь (шарохаць салому); штурхаць, тузаць каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шаро́хаю шаро́хаем
2-я ас. шаро́хаеш шаро́хаеце
3-я ас. шаро́хае шаро́хаюць
Прошлы час
м. шаро́хаў шаро́халі
ж. шаро́хала
н. шаро́хала
Загадны лад
2-я ас. шаро́хай шаро́хайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шаро́хаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

калашма́ціць, -ма́чу, -ма́ціш, -ма́ціць; -ма́чаны; незак., каго-што (разм.).

1. Кудлаціць, тармасіць, моцна тузаць.

К. ніткі.

Свінні калашмацілі снапы.

2. Біць.

Хлапчукі калашмацілі адзін аднаго.

|| зак. адкалашма́ціць, -ма́чу, -ма́ціш, -ма́ціць (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тузну́ць

‘аднакратны дзеяслоў да тузаць - торгаць, цягаць рыўкамі, рэзкімі рухамі (тузнуць каго-небудзь, што-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. тузну́ тузнё́м
2-я ас. тузне́ш тузняце́
3-я ас. тузне́ тузну́ць
Прошлы час
м. тузну́ў тузну́лі
ж. тузну́ла
н. тузну́ла
Загадны лад
2-я ас. тузні́ тузні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час тузну́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

издёргивать несов., разг.

1. сашмо́ргваць; саскуба́ць, ску́бці;

2. перен. ту́заць, нервава́ць, му́чыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

То́ўзаць ’тузаць’ (Жд. 3) — у выніку кантамінацыі лексем ту́заць і то́рзаць ’тс’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падсмы́кваць

‘крывіць твар, рысы твару каго-небудзь (яго пасмыквала); рабіць сутаргавыя рухі чым-небудзь (падсмыкваць нагамі); час ад часу трэсці, тузаць за што-небудзь (падсмыкваць за рукаў)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. падсмы́кваю падсмы́кваем
2-я ас. падсмы́кваеш падсмы́кваеце
3-я ас. падсмы́квае падсмы́кваюць
Прошлы час
м. падсмы́кваў падсмы́квалі
ж. падсмы́квала
н. падсмы́квала
Загадны лад
2-я ас. падсмы́квай падсмы́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час падсмы́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

то́ргаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. каго-што. Цягнуць, тузаць рэзкімі рухамі, рыўкамі.

Т. вяроўку.

2. Дрыжаць, рабіць сутаргавыя рухі.

Шчака торгае.

3. што і без дап. Балець праз аднолькавыя прамежкі часу, тузаць (звычайна пры ўтварэнні нарываў).

Палец торгае.

4. што. Рэзкім рухам кранаць, зрушваць з месца.

Паравоз торгае вагоны.

5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыводзіць у рух паплавок, кляваць, торкаць (пра рыбу).

|| аднакр. таргану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1, 2, 4 і 5 знач.) і то́ргнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

|| наз. то́рганне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пату́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Час ад часу, злёгку тузаць. Юрка патузваў лейцы, гукаў на каня. Чорны. Ніна патузвае вяроўкі калыскі і спявае тонкім галасочкам. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

оттрёпывать несов.

1. (лён, коноплю) трапа́ць, вытрэ́пваць;

2. (за волосы, уши) разг. драць, ту́заць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)