Турбі́нка ‘жабрацкая торба’ (Сцяшк. Сл.). Да торба (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хатулёк, ‑лька, ж.
Разм. Памянш. да хатуль; невялікі хатуль. У каго торба вісела праз плячо, як у старца, у каго за спінаю целяпаўся зрэбны хатулёк. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Саке́лка ’торба’ (Кос.), сʼакʼелка ’аброчная торба’ (віц., ДАБМ, камент., 825). Запазычанне з польск. sakiewka ’мяшочак, торба’, якое з’яўляецца памяншальным да sakwa ’тс’; Брукнер, 479. Гл. сак 2, саква.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зо́бка ’аброчная торба’ (Сцяц.). Рус. арл., свярдл., бранск. зобка ’кош’. Ад зоб (гл.) з суфіксам ‑к‑а; значэнне: ’зерне (корм)’ > ’месца для корму’ > ’кош’ > ’торба’. Аналагічнае развіццё значэння ў лат. zebenieks ’торба з аўсом для каня’. Сцяцко, Словаўтв., 109.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зрэ́заны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зрэзаць.
2. у знач. прым. Тупы, пакарочаны ад карыстання. Было ўсё пад рукамі: прытуплены зрэзаны плуг, аброчная торба з кормам каню. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падма́нвацца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Дражніцца, узбуджаючы чыю‑н. цікаўнасць. Торба чамусьці вельмі ж поўная, і тата падманваецца, не хоча яе развязваць. Алесь злуецца, пачынае хныкаць. Брыль.
падма́нвацца 2, ‑аецца; незак.
Зал. да падманваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́йстра, ‑ы, ж.
Дарожная торба, заплечны мяшок. [Ганна] механічна збірала кайстру Дудку, той збіраўся некуды ў дарогу. Лынькоў. Калі з вайны вярнуўся бацька, Разбінтаваны ў лазарэце, Дастаў ён з кайстры хлеб салдацкі І па акрайцу выдаў дзецям. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́пта ’непаваротлівая жанчына’ (Нар. сл.). Да рэптух ’торба’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Табола, ст.-бел. тобола ’клунак, цюк’ (XV ст., КГС). Параўн. укр. тобі́лка ’скураная сумка’, рус. тобо́лка ’сумка, клунак’, польск. tobola, tobół ’тс’, в.-луж. toboła ’торба’, н.-луж. toboła ’сумка пастуха’, чэш. tobola ’торба’, славац. tobolka ’кашалёк’, славен. tobāec ’кашэль, сумка’, серб.-харв. тобо̑лац ’скураны мяшочак, кашалёк; калчан’, балг. тобо́лец ’скураная сумка’. Прасл. *tobola ’торба, мяшок; кашалёк’ без пэўнай этымалогіі (ЕСУМ, 5, 585; Борысь, 636).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Вяры́нічка, wierýniczka ’кайстра, палатняная торба’ (Маш.) — дэмінутыў ад вярэнька (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)