сакаві́ты, -ая, -ае.

1. Які змяшчае шмат соку.

Сакавітыя суніцы.

Сакавітая трава.

2. перан. Яркі, свежы, каларытны.

Сакавітыя фарбы.

3. перан. Пра гук, голас: прыемны, звонкі, гучны.

С. смех.

4. перан. Пра словы, мову: трапны, вобразны.

Сакавітае слова.

Сакавітая мова вёскі.

|| наз. сакаві́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падмаладзі́ць, ‑ладжу, ‑лодзіш, ‑лодзіць; зак., каго-што.

Разм. Надаць каму‑, чаму‑н. больш свежы, малады выгляд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сыравы́ ’свежы, незаквашаны (пра гуркі)’ (ст.-дар., Ск. нар. мовы), ’падбелены (пра палатно, ніткі)’ (Сл. ПЗБ; маст., Нар. скарбы; Ян.), сыро́вы ’тс’ (ТС). Параўн. укр. сирови́й ’сыры, вільготны’, ’нявыраблены, неадбелены’, ’негатаваны’, стараж.-рус. сыровыи ’сыры, вільготны’, польск. дыял. syrovy ’сыры, згатаваны; вільготны, нявысушаны’, каш. sërovi, srovi ’вільготны; сыры, негатаваны; няспелы’, чэш. syrový ’сыры, вільготны, халодны’, славен. дыял. sirọ̑v ’сыры, свежы; неапрацаваны, грубы’, серб.-харв. си̏ров ’сыры, свежы, зялёны, няспелы’, макед. сиров ’сыры, свежы, неапрацаваны; слабы, хворы’. Прасл. *syrovъ(jь)/*surovъ(jь) ’сыры, неапрацаваны; свежы; мокры’ ад прасл. *syrъ/*surъ ’сыры, неапрацаваны; няспелы; мокры, вільготны’ (SEK, 4, 265–266; Борысь, 587). Мяркуецца, што ўзыходзіць да і.-е. *sūr‑ou‑o‑s, метафарычна звязана з *syrъ ’кіслы, горкі, салёны’ (Глухак, 579), гл. сыр. Паводле Фурлан (Бязлай, 3, 343), прыметнікі на *‑оvъ утвараюцца ад назоўнікаў, што прадугледжвае стадыю субстантывізацыі зыходнай формы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абраўнава́цца, ‑нуецца; зак.

Зрабіцца роўным, гладкім; выраўняцца (аб краях, паверхні чаго‑н.). Свежы насып абраўнаваўся пад коламі машын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жы́тнік, ‑у, м.

Абл. Хлеб, прыгатаваны з жытняй мукі. Наўрад ці ёсць што на свеце смачнейшае за свежы жытнік! Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муст, ‑у, М ‑сце, м.

Спец. Свежы сок, выціснуты з вінаграду або іншых фруктаў. // Маладое салодкае віно, якое не перабрадзіла.

[Лац. mustum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адляпі́цца, ‑лепіцца; зак.

Адстаць, адклеіцца (пра што‑н. прыліплае, прылепленае). Сыры свежы пясок адляпіўся ад .. падэшваў і ляжаў строчкай на падлозе. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

салаве́йка, ‑і, м.

Нар.-паэт. Ласк. да салавей. Разбрыліся мы ў сасонках, Свежы водар нас абдаў, Салавейка песняй звонкай Пасяброўску прывітаў. Галіноўская.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нядаўні, свежы

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ве́трык, ‑у, м.

Памянш.-ласк. да вецер; невялікі, слабы вецер. Ад сажалак павяваў вільготны свежы ветрык. Чарнышэвіч.

•••

З ветрыкам пракаціць — на вялікай хуткасці правезці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)