кліматало́гія, ‑і, ж.
Навука, якая вывучае клімат, яго фарміраванне, геаграфічнае размеркаванне і ўплыў на арганічнае жыццё.
[Ад грэч. klima (klimatos) — клімат і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
святлаце́нь, ‑ю, м.
Размеркаванне светлых і ценявых штрыхоў, плям як сродак перадачы ў жывапісе аб’ёмнасці малюнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыстрыбу́цыя, ‑і, ж.
Спец. Размеркаванне моўных адзінак, спалучэнні фанем, марфем і слоў, якія адпавядаюць законам дадзенай мовы.
[Англ. distribution — размеркаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыслака́цыя, -і, ж. (спец.).
1. Размяшчэнне ваенных аб’ектаў, сухапутных войск, размеркаванне ваеннай авіяцыі або караблёў на месцах базіравання.
2. Зрушэнне касцей пры пераломах суставаў.
Д. касцей.
3. Зрушэнне пластоў зямной кары.
Д. горных парод.
|| прым. дыслакацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Набі́ць ’накалоць (дроў)’ (мядз., Нар. сл.). Ад біць ’калоць (дровы)’, параўн. тэрытарыяльнае размеркаванне біцца і калоцца ’бароцца (пра карову)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разнара́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Размеркаванне каго-, чаго-н. у планавым парадку; распараджэнне аб такім размеркаванні.
Р. на атрыманне будаўнічых матэрыялаў.
2. Пісьмовае распараджэнне аб парадку выканання якіх-н. работ або размеркаванні рабочых па рабочых месцах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Разнара́дка ’размеркаванне каго-, чаго-небудзь у планавым парадку’, ’распараджэнне аб такім размеркаванні’ (ТСБМ). З рус. разнаря́дка ’дакумент, распараджэнне аб выкананні якой-небудзь працы або аб адпраўцы чаго-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вёрстка ’размеркаванне друкарскага набору паводле старонак’; ’набор, а таксама адбітак набору’ (КТС, БРС). Укр. верстка, рус. вёрстка. Запазычана з рус. мовы, дзе ўзнікла на падставе дзеяслова верстать. Гл. вярста́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
латарэ́я, -і, мн. -і, -рэ́й, ж.
Арганізаваная азартная гульня, падчас правядзення якой частка ўнесеных удзельнікамі (пакупнікамі) сродкаў ідзе арганізатарам, а размеркаванне выгод (рэчаў, грашовых сум і інш.) і страт залежыць ад выпадковага выцягвання таго ці іншага білета або нумара (жэрабя).
Грашова-рэчавая л.
|| прым. латарэ́йны, -ая, -ае.
Л. білет.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскамандзіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўны, ж.
1. Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раскамандзіраваць.
2. Разм. Кантора, якая займаецца размеркаваннем рабочых па работах, а таксама памяшканне, дзе адбываецца такое размеркаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)