ца́лкам, прысл.

1. У поўным аб’ёме, ад пачатку да канца; не часткова.

Перадрукаваць артыкул ц.

2. Да канца, поўнасцю, зусім.

Ц. прысвяціць сябе навуцы.

◊

Цалкам і поўнасцю (разм.) — поўнасцю (з адценнем узмацнення).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бясхле́біца, ‑ы, ж.

Адсутнасць, нястача хлеба. З любоўю прыбяры, [хлебароб], усё да каліўца, абмалаці да зярнятка! Каб поўным-поўным былі засекі ў краіне. Каб не зналі, не чулі ў нас пра бясхлебіцу. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камплекта́цыя, ‑і, ж.

Забеспячэнне якога‑н. аб’екта поўным камплектам чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Моцка браць ’рабіць поўны паварот плытом’ (Кольб.). З польск. mocko ’поўным паваротам’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сур’ёз, ‑у, м.

Разм. Сур’ёзнасць. Годзе смяяцца там, дзе патрэбна сур’ёзу... Гартны.

•••

На (поўным сур’ёзе) — з усёй сур’ёзнасцю. Індустрыяй на сяле .. [Рудакоўскі] на поўным сур’ёзе лічыў кузні, сталярні, рымарні, а тых, хто ў іх працуе, вясковым пралетарыятам. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

воск, -у, м.

Мяккае пластычнае рэчыва, якое выпрацоўваюць пчолы для будовы сотаў.

Тапіць в.

Мяккі як в.

|| прым. васко́вы, -ая, -ае.

Васковая свечка.

В. твар (перан.: бледна-жоўты). Васковая спеласць зерня (фаза спеласці перад поўным паспяваннем).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пансіён, ‑а, м.

1. Дзяржаўная або прыватная закрытая навучальная ўстанова з інтэрнатам, у якой выхаванцы жывуць на поўным утрыманні (у дарэвалюцыйнай Расіі і ў капіталістычных краінах). // Платны інтэрнат у некаторых сярэдніх навучальных установах у дарэвалюцыйнай Расіі.

2. Невялікая гасцініца, у якой пастаяльцы забяспечваюцца харчаваннем (у дарэвалюцыйнай Расіі і ў капіталістычных краінах).

3. Утрыманне на поўным забеспячэнні. Сам.. [Няронскі] чалавек нежанаты і знаходзіцца на поўным пансіёне ў адной яўрэйскай сям’і. Сташэўскі.

[Фр. pension ад лац. pensio — плацеж, узнос, арэндная ці кватэрная плата.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыто́ліз, ‑у, м.

Разбурэнне жывёльных і раслінных клетак, якое выражаецца ў іх поўным або частковым растварэнні.

[Ад грэч. kýtos — ёмішча, клетка і lýsis — разбурэнне, растварэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аздо́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., каго-што.

1. Надаць каму-, чаму-н. прыгожы выгляд, упрыгожыць.

А. сцены мазаікай.

А. сукенку бантам.

2. перан. Зрабіць больш поўным, багатым на ўнутраны змест.

|| незак. аздабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аздабле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абца́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дэталь абутку ў выглядзе падстаўкі, якая прыпадымае пятку вышэй узроўню наска.

Боты на высокіх абцасах.

◊

Трымаць пад абцасам каго-н. — трымаць у поўным падпарадкаванні.

|| памянш. абца́сік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. абца́савы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)