падлога, паркет

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

вы́глянцаваць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.

1. Пакрыць чым‑н. глянцавітым, нацерці да бляску. Выглянцаваць стол лакам. Выглянцаваць паркет.

2. перан. Надаць знешні глянец чаму‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усю́ды, прысл.

У кожным месцы, паўсюдна; скрозь. Ад крокаў паскрыпвае паркет. Не ўсюды, а ў асобных мясцінах. Кулакоўскі. Усюды панаваў нейкі ўрачысты, святочны настрой. Асіпенка.

•••

Куды ні кінь — усюды клін гл. клін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наце́рці сов.

1. в разн. знач. натере́ть; (мелом — ещё) намели́ть;

н. ску́ру вазелі́нам — натере́ть ко́жу вазели́ном;

н. парке́т — натере́ть парке́т;

н. ма́ку — натере́ть ма́ку;

хаму́т нацёр шы́ю каню́ — хому́т натёр ше́ю ло́шади;

2. (льна, пеньки) намя́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

панаціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Нацерці, намазаць чым-н. усё, многае.

П. рукі шкіпінарам.

2. што. Начысціць да глянцу усё, многае.

П. паркет.

3. што. Пашкодзіць трэннем усё, многае; нацерці на чым-н. многа чаго-н.

П. ногі.

П. мазалі на руках.

4. чаго. Нарыхтаваць трэннем вялікую колькасць чаго-н.

П. канапель.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэ́йкавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да рэйкі (у 1 знач.). Рэйкавы стык. // Прызначаны для рэек. Рэйкавая сталь. // Зроблены з рэек. Рэйкавая дарога.

2. Які мае адносіны да рэйкі (у 2 знач.), складаецца з рэек. Рэйкавы паркет. Рэйкавы каркас.

•••

Рэйкавая вайна гл. вайна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́мазаць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; заг. вымаж; зак., што.

1. Намазаць, нацерці чым‑н. Вымазаць паркет масцікай.

2. у што. Разм. Запэцкаць, замазаць. Вымазаць адзенне ў мел.

3. Разм. Расходаваць на мазанне, націранне. Вымазаць увесь вазелін. // Зняць, ачысціць з паверхні чаго‑н. рэшткі масла, смятаны і пад. Вымазаць скавараду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Брусок папярок распілаванага бервяна (спец.).

2. Будаўнічы матэрыял у выглядзе колатых кавалкаў каменю пэўнай формы (спец.).

3. Кубік прасаванага выбуховага рэчыва, якое ўжыв. пры выбуховых работах (спец.).

Тратылавая ш.

4. Вытачаны кружок для гульні ў шашкі.

5. Двухкаляровы ўзор у выглядзе квадрацікаў, што чаргуюцца адзін з адным.

Паркет шашкамі.

Вязанне ў шашку.

○

Дымавая шашка (спец.) — каробка, напоўненая дымавой сумессю для стварэння дымавых завес.

|| прым. ша́шачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наце́рціся, натруся, натрэшся, натрэцца; натромся, натрацеся; пр. нацёрся, ‑церлася; зак.

1. Нацерці сябе чым‑н. (звычайна маззю і пад.). // Расцерціся чым‑н. [Руневіч:] Цяпер бы мне.. холадна апячы свае грудзі і плечы сцюдзёнай вадой каля студні, да чырвані нацерціся хрусткім, духмяным кужалем ручніка... Брыль.

2. Стаць нацёртым (гл. нацерці ў 2, 4 знач.). Паркет добра нацёрся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слаць², сцялю́, сце́леш, сце́ле; сцялі́; сла́ны; незак., што.

1. Укладваючы, раскладваць па паверхні.

С. пасцілку на канапу.

С. пасцель (рыхтуючы да сну). Мякка сцеле, ды мулка спаць (прыказка пра таго, хто добразычлівы толькі на словах). С. каноплі.

2. Рабіць, укладваючы шчыльна састаўныя часткі чаго-н. (дошкі, пліткі, брусы і пад.).

С. падлогу.

С. паркет.

|| зак. пасла́ць, -сцялю́, -сце́леш, -сце́ле; пасцялі́; -сла́ны і насла́ць, -сцялю́, -сце́леш, -сце́ле; насцялі́; -сла́ны; наз. насціла́нне, -я, н. і насці́л, -у, м.

|| наз. сла́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)