нарэ́зацца, -рэ́жуся, -рэ́жашся, -рэ́жацца; -рэ́жся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). З’явіцца на дзяснах (пра зубы).
У дзіцяці нарэзаліся зубы.
2. Напіцца дап’яна (разм.).
Нарэзаўся, што сцежкі не бачыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сма́га, -і, ДМ сма́зе, ж.
1. Моцнае жаданне піць.
С. не давала нармальна працаваць.
Сагнаць смагу (напіцца вады).
2. перан., да чаго. Моцнае імкненне да чаго-н. (разм.).
С. да жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Наброхацца (набрахацца) ’напіцца’ (мсцісл., З нар. сл., Юрч. Фр. 1), рус. набрехаться ’наесціся, напіцца’. Гл. брахаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нацу́дзіцца ’напіцца многа’ (Нас.), нацу́дліцца ’нацадзіцца, наліцца, напіцца праз меру’ (Бяльк.). Да цу́дзіць ’піць, цадзіць (паволі)’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надзю́бацца, ‑аецца; зак.
Разм. Удоваль падзюбаць; наесціся, дзюбаючы. Птушкі надзюбаліся зярнят. // Напіцца спіртнога.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нахлябта́цца, ‑хлябчуся, ‑хлебчашся, ‑хлебчацца; зак.
1. Уволю пахлябтаць.
2. Груб. Напіцца гарэлкі, віна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Насцяба́цца ’напіцца да ап’янення’ (Нас.), насціба́цца ’напіцца ўдосталь’ (Мядзв.), насцёбацца ’напіцца гарэлкі’ (лях., Янк. Мат.). Да сцяба́ць ’сячы, хвастаць; піць залпам і інш.’, развіццё семантыкі ’біць’ > ’піць’, гл. ця́пнуць ’выпіць’, урэ́заць ’тс’ і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нажлу́кціцца ’напіцца празмерна’ (ТС, мядз., Сл. ПЗБ). Да жлу́кціць ’піць’ (гл.). Сюды ж нажлугціцца ’напіцца (гарэлкі)’, якое Грынавяцкене (зб. Lietuvių kalbos specialioji leksika. Vilnius, 1983, 186) выводзіць непасрэдна з літ. žlùgti ’мокнуць’, žlùgtas ’жлукта’, нажлагта́цца ’напіцца (гарэлкі)’ (дзятл., ашм., там жа), што суадносіцца з літ. žlaũgti ’жлукціць (бялізну)’, а таксама нажлю́хацца, нашлю́хацца ’напіцца (гарэлкі)’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наліза́цца, -ліжу́ся, -ліжашся, -ліжацца; -ліжы́ся; зак.
1. чаго. Уволю палізаць (разм.).
Н. мёду.
2. чаго і без дап. Напіцца дап’яна (разм., груб.).
Во налізаўся, на нагах не можа стаяць.
|| незак. налі́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нажлу́кціцца, ‑кчуся, ‑кцішся, ‑кціцца; зак., чаго.
Разм. Напіцца звыш меры. Нажлукціцца вады. Нажлукціцца гарэлкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)