віка́рый, ‑я, м.

У праваслаўнай царкве — епіскап, які з’яўляецца намеснікам архірэя; у каталіцкай царкве — намеснік епіскапа ці прыходскага свяшчэнніка.

[Лац. vicarius.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паса́днік, ‑а, м.

Гіст. Намеснік князя для кіраўніцтва горадам, вобласцю або выбраны вечам правіцель горада ў Старажытнай Русі. Княжацкі пасаднік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Віка́рый ’намеснік архірэя ў праваслаўнай царкве ці епіскапа або прыходскага свяшчэнніка ў каталіцкай царкве’ (БРС, КТС). Запазычана з царкоўнага с.-вяк.-лац. vicārius ’намеснік’ < лац. vicis ’змена’ (Праабражэнскі, 1, 83; Фасмер, 1, 314; Брукнер, 621; Махэк₂, 689; Скок, 3, 592) ці з польск. wikary (Булыка, Запазыч., 63).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лега́т, ‑а, М ‑гаце, м.

1. У Старажытным Рыме — пасол сената пры правіцелях правінцыя; намеснік.

2. Дыпламатычны прадстаўнік рымскага папы. Панскі легат.

[Ад лац. legatus — пасланы, пасол.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зампалі́т, ‑а, М ‑ліце, м.

Намеснік начальніка па палітычнай частцы. Тут, у арміі, [Сцяпан] таксама хутка пайшоў угору: праз паўгода начапіў трохкутнікі зампаліта. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Намы́снік, намеснік ’частка вуздэчкі’ (слуц., Полымя, 1988, 7, 201; Маслен.). Да мыса (муса) ’морда ў жывёлы’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наме́сніца, ‑ы, ж.

1. Жан. да намеснік (у 1, 2 знач.).

2. Памочніца настаяцельніцы ў жаночым манастыры.

3. Жонка намесніка (у 4, 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нампалі́т, ‑а, М ‑ліце, м.

Намеснік па палітычнай рабоце (у воінскай часці, прафесіянальным вучылішчы і інш.). Бародзіч даведаўся, што ў полк прыехаў новы нампаліт камандзіра палка маёр Звераў. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нам I мест. личн. в дат. п. нам; см. мы

нам II сущ., м., разг. (наме́снік) зам (замести́тель)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Віко́нт ’дваранскі тытул у Францыі, Англіі і інш. краінах’. Слова запазычана з рус. виконт < франц. vicomte < лац. vicecomes ’намеснік выхавацеля’ (КЭСРЯ, 81; Шанскі, 1, В, 97; Даза, 750).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)