камячы́ць, -мячу́, -ме́чыш, -ме́чыць; -ме́чаны; незак., што.
1. Рабіць камякі, ляпіць што-н. з чаго-н. мяккага, рыхлага.
К. шарыкі з гліны.
2. Сціскаць у камяк, мяць (пра кулак).
К. кулакі.
|| зак. пакамячы́ць, -мячу́, -ме́чыш, -ме́чыць; -ме́чаны і скамячы́ць, -мячу́, -ме́чыш, -ме́чыць; -ме́чаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
размя́ць, разамну́, разамне́ш, разамне́; разамнём, разамняце́, разамну́ць; разамні́; размя́ты; зак.
1. гл. мяць.
2. перан., каго-што. Рухамі прывесці цела ў стан фізічнай бадзёрасці (разм.).
Р. ногі.
|| незак. разміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. размі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мять несов.
1. мяць; (комкать) камячы́ць;
мять бума́гу камячы́ць папе́ру;
2. (давить) ці́скаць, душы́ць; (разминать) це́рці, таўчы́;
мять я́годы це́рці я́гады;
3. (месить) мясі́ць;
мять гли́ну мясі́ць глі́ну;
4. (топтать) тапта́ць;
мять траву́ тапта́ць траву́;
5. (лён, пеньку) це́рці, мяць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разграмі́ць, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; -ро́млены; зак., каго-што.
1. Разарыць, разбурыць.
Р. абсталяванне.
Р. склады.
2. Разбіць, знішчыць у баі, у выніку барацьбы.
Р. варожы гарнізон.
3. перан. Раскрытыкаваць, даказаць ілжывасць, памылковасць чыіх-н. перакананняў; разнесці.
Р. артыкул.
|| наз. разгро́м, -у, м.; прым. разгро́мны, -ая, -ае.
Разгромнае выступленне ў друку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Маджэ́га, маджэ́ка ’суп, запраўлены льняной макухай’ (петрык., добр., Мат. Гом.), ’вінегрэт’ (петрык., жытк., Мат. Гом.). Няясна. Магчыма, звязана з балтыйскімі дзеясловамі: літ. máigyti ’мяць, ціснуць, сціскаць’, лат. maidzīt ’мяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́ўдаць, драг. лаўдаты ’есці’ (Клім.). Няясна. Магчыма, генетычна звязана з літ. läudaga ’гультай’, ’неахайны’ (і узнікла са словазлучэння, якое абазначала ’павольна есці’). Аднак, калі улічыць рус. уладз. лаудить ’есці або піць з асаблівым апетытам’, можна меркаваць пра запазычанне. Не выключана балтыйская крыніца літ. lamdyti ’камячыць, мяць’: перанос значэння ’мяць’ > ’есці’ характэрны для іншых моў, параўн. вепс. mähmďä ’мяць, размінаць’ і ’прагна есці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Манта́шыць ’рваць тузаючы’ (Сцяцк.), мантошыць ’ганяць, біць, знішчаць’ (ТС). Да мяць (гл.) — прасл. męti, якое ў польск. мове атрымала дадатковыя суфіксы ‑t‑os‑, параўн. miętosić, miętusić ’мяць, ціснуць’, з якіх былі запазычаны бел. лексемы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шуме́ць¹, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; -мі́; незак.
1. Утвараць, рабіць шум (у 1 знач.).
Шуміць бор.
Шуміць дождж.
Шуміць у галаве (няясна ў думках ад стомленасці, моцнага перажывання, ап’янення). У вушах шуміць (пра слыхавое раздражненне).
2. Гучна выражаць незадаволенасць, сварыцца, крычаць.
Няма чаго ш. з-за дробязі.
3. Ажыўлена абмяркоўваць што-н., рабіць прадметам усеагульнай увагі.
Ш. пра свае дасягненні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мня́нка, мʼя́нка ’пюрэ’ (нараўл., Мат. Гом.). Да мяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адмянці́ць ’крэпка пабіць’ (Шат.). Магчыма, польскі ўплыў (Польск. miąć ’мяць’ × męczyć ’мучыць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)