пла́менно нареч. палымя́на; (горячо) го́рача; (пылко) па́лка; (с пылом) з запа́лам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагарачэ́ць, ‑эе; зак.
1. Стаць, зрабіцца гарачэйшым. Пагарачэла печ.
2. безас. Зрабіцца горача. У хаце пагарачэла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лысава́ты, ‑ая, ‑ае.
З невялікай, нязначнай лысінай. Сакратар абкома, пажылы, лысаваты чалавек, горача паціснуў усім рукі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жэ́жкі ’гарачы’ (камян., Шатал.). Укр. же́жко ’горача’, жижки́й ’пякучы’. Ад кораня *žeg‑ з суфіксам *ьk‑ і пераходам *g > ž. Гл. жыгаць, жгаць, жэгаць, жыжа 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хо́ладна,
1. Прысл. да халодны (у 10 знач.).
2. безас. у знач. вык. Аб нізкай тэмпературы паветра. Холадна. Вецер па полі гуляе, Вые, як звер, Снег узрывае, нуду наганяе. Багдановіч.
3. безас. у знач. вык., каму. Аб стане чалавека, які адчувае холад, дрыжыкі. Міхалка не варушыўся, яму стала холадна. Чорны. — Можа вам так холадна будзе, — спагадліва запытала.. [Марыя]. Кулакоўскі. // Аб стане чалавека, які адчувае дрыжыкі ад моцных пачуццяў, перажыванняў і пад. [Візэнеру] рабілася і горача і холадна, калі ён думаў аб гэтай звышснайперскай кулі нябачнага стралка. Шамякін. Рукі і ногі ў мяне амярцвелі. Мне зрабілася холадна і горача. Бядуля.
•••
Ні холадна ні горача каму гл. горача.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляле́біць ’песціць, даглядаць’ (Бяльк.). Да ляле́яць (гл.). Зычны ‑б‑ замест ‑й, відаць, пад уплывам польск. uwielbić ’горача любіць’, ’пакланяцца’ ці бел. ⁺вяле́біць (параўн. ст.-бел. велбити, вельбити ’славіць, праслаўляць’, ’велічаць, узвялічваць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нижа́йше нареч. превосх. ст. ні́зка;
нижа́йше кла́няться ні́зка кла́няцца;
нижа́йше благодари́ть шчы́ра (го́рача) дзя́каваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бестрыво́жны, ‑ая, ‑ае.
Які не ведае трывог. У бестрывожнае юнацтва Падзьмула горача вайна, І давялося мне спазнацца З трывогай — грозная яна. Ляпёшкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыкушмэ́рыцца ’падхадзіцца, упыніцца з дамашняй работай’ (стаўб., Жд. 2). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *кушмэ́рыцца, фанематычнага карэляту кушма́рыцца ’гуляць з агнём; важдацца’ (стаўб., Нар. сл.), зваротнага ад *кушмэ́рыць, параўн. кушме́рыць ’горача напальваць печ’ (гл.). Усе да кухма́рыць/кухма́рыцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апладзі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Пляскаць у далоні (у знак ухвалы або прывітання). Гледачы горача апладзіравалі артыстам, доўга не даючы ім пайсці са сцэны. Рамановіч.
[Ад фр. applaudir.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)