го́рача

прыслоўе, утворана ад прыметніка

станоўч. выш. найвыш.
го́рача гарачэ́й найгарачэ́й

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

го́рача нареч.

1. жа́рко, горячо́, зно́йно;

2. (о чувствах) горячо́, стра́стно, пла́менно, пы́лко, жа́рко;

3. безл., в знач. сказ. жа́рко, горячо́, зно́йно;

рука́м г. — рука́м горячо́;

у кватэ́ры было́ г. — в кварти́ре бы́ло жа́рко;

днём было́ г. — днём бы́ло жа́рко (зно́йно);

◊ не́бу г. бу́дзе — не́бу жа́рко бу́дет;

ні г. ні хо́ладна — ни жа́рко (ни тепло́) ни хо́лодно;

адсю́ль г., адту́ль бо́ляча — погов. ме́жду двух огне́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рача,

1. Прысл. да гарачы (у 1, 3 знач).

2. безас. у знач. вык. Пра высокую нагрэтасць паветра. На дварэ горача. □ У паветры ўжо адчуваўся подых блізкай восені. Днём усё яшчэ было горача. Затое ноччу дацінаў холад. Асіпенка. Нібы ля сонца, горача на полі, Плугі дымяцца ад гарачыні. А. Астапенка.

3. безас. у знач. вык., каму і без дап. Пра адчуванне кім‑н. гарачыні, якая ідзе ад чаго‑н. моцна нагрэтага. З адчыненых дзвярэй школы валіла пара, горача было сядзець у суконных світках, у кажухах. Лобан. — Горача, — пачуўся з-за коміна звонкі дзіцячы голас. Чорны. // Пра адчуванне гарачыні ў целе ад наплыву моцных пачуццяў, перажыванняў і пад. Ад радасці ўнутры горача робіцца. Бядуля. [Візэнеру] рабілася і горача і холадна, калі ён думаў аб гэтай звышснайперскай кулі нябачнага стралка. Шамякін.

4. безас. у знач. вык., каму і без дап. Цяжка, многа бяды, клопату. Натхніцелі санацыйнага рэжыму добра разумелі, што заўтра ім будзе яшчэ больш горача на «крэсах усходніх», чым сёння, і гэта парахавая бочка рана ці позна павінна будзе, нарэшце, узарвацца. Майхровіч.

•••

Аж небу горача (стане, будзе і пад.) — пра самую высокую ступень інтэнсіўнасці якога‑н. дзеяння або дзейнасці. — І потым наносім такія моцныя ўдары, што аж небу горача робіцца, — лічачы, што размова скончана, устаў Карніцкі. Паслядовіч.

Ні холадна ні горача каму — пра раўнадушныя адносіны, адсутнасць цікавасці да чаго‑н. Дзед Астап проста сніць свае турэцкія баталіі, ад якіх цяпер нікому ні холадна ні горача. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́рача прысл (drückend) heiß, glühend heiß, glútheiß; schwül (душна)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ве́льмі, прысл.

Надта, у вялікай ступені.

В. цікавая кніга.

Было в. горача.

Не в. (што) (не зусім добры, так сабе; разм.). В. добра.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знойно нареч. го́рача, спяко́тна;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жа́рко нареч., безл., в знач. сказ. го́рача;

со́лнце жа́рко гре́ло со́нца го́рача грэ́ла;

мне ста́ло жа́рко мне ста́ла го́рача;

◊

не́бу жа́рко ста́нет не́бу го́рача бу́дзе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зажига́тельно нареч. го́рача, з запа́лам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пы́лко нареч. па́лка; (горячо) го́рача;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завіха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Рабіць што-н. вельмі старанна, рупліва.

З. на кухні.

2. каля каго-чаго. Горача выяўляць сваю прыхільнасць, адданасць каму-, чаму-н.

З. каля сям’і.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)