знеасабля́ць
‘пазбаўляць каго-небудзь індывідуальных рыс, рабіць падобным да іншых; ставіць каго-небудзь ва ўмовы, у якіх ніхто асабіста не адказвае за даручаную справу’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
знеасабля́ю |
знеасабля́ем |
| 2-я ас. |
знеасабля́еш |
знеасабля́еце |
| 3-я ас. |
знеасабля́е |
знеасабля́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
знеасабля́ў |
знеасабля́лі |
| ж. |
знеасабля́ла |
| н. |
знеасабля́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
знеасабля́й |
знеасабля́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
знеасабля́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
знеасо́біць
‘пазбавіць каго-небудзь індывідуальных рыс, зрабіць падобным да іншых; паставіць каго-небудзь ва ўмовы, у якіх ніхто асабіста не адказвае за даручаную справу’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
знеасо́блю |
знеасо́бім |
| 2-я ас. |
знеасо́біш |
знеасо́біце |
| 3-я ас. |
знеасо́біць |
знеасо́бяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
знеасо́біў |
знеасо́білі |
| ж. |
знеасо́біла |
| н. |
знеасо́біла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
знеасо́б |
знеасо́бце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
знеасо́біўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абязлі́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абязлічыць.
2. у знач. прым. За які ніхто асабіста не адказвае. Абязлічанае абсталяванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знаёмы, -ая, -ае.
1. каму. Такі, пра якога ведалі раней, вядомы.
Знаёмая мелодыя.
2. з чым. Які зведаў, выпрабаваў што-н.
Чалавек, з. з тутэйшымі парадкамі.
3. Які знаходзіцца ў знаёмстве (у 1 знач.) з кім-н., асабіста вядомы.
З. чалавек.
Добры з. (наз.). Спаткаць знаёмага (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
плебе́й, ‑я, м.
1. У Старажытным Рыме — чалавек ніжэйшага саслоўя, асабіста свабодны, але пазбаўлены першапачаткова грамадзянскіх і палітычных правоў.
2. У буржуазна-дваранскім жаргоне — чалавек не арыстакратычнага паходжання.
[Лац. plebejus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́ці, -яя, -яе.
1. гл. тры.
2. Асабіста не зацікаўлены ў чым-н., што датычыцца дзвюх другіх асоб; пабочны.
Трэцяя старана.
3. Не галоўны па значэнні, не першаразрадны.
Т. сорт.
Іграць трэція ролі.
4. Які атрымліваецца пры дзяленні на тры.
Трэцяя частка.
5. у знач. наз. трэ́цяе, -яга, н. Страва, якая падаецца пасля другой; салодкая страва.
На трэцяе кампот.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бана́льны, ‑ая, ‑ае.
Шаблонны, збіты, які страціў яркасць у сувязі з частым ужываннем. [Славіку] смешна стала, бо яго асабіста ўся кінагісторыя не ўсхвалявала ні на грам, не кранула ніводнай стрункі душы. Банальная драма. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ачыві́сты ’відавочны, яўны, навочны’ (Нас.), ачывіста ’відавочна; асабіста’ (Нас.), ст.-бел. очевистый яўны, ясны, відавочны, сапраўдны’ (Хрэст. гіст., 1), очевисто ’асабіста, відавочна’ з канца XV ст., очивисто з сярэдзіны XV ст., очевисте ’відавочна, адкрыта, яўна’ з канца XVII ст. (Нас. гіст.), ѡчоувисте з XV ст. (Карскі, Труды, 313). Запазычана з польск. oczywisty, oczywiście, утвораных ад складанага слова *oczywiść (як рус. зависть, ненависть, ‑wiść ад widzieć, гл. Брукнер, 377); слова было вядомае, на думку Брукнера, 614, усходнім і паўднёвым славянам з другой часткай ‑věst, параўн. балг. очивесен ’відавочны’, чаму пярэчыць бел. дыял. форма невістны ’невідомы’. Формы прыслоўяў на ‑о (‑а) у выніку асіміляцыі ў беларускай мове.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дано́с, ‑у, м.
Тайнае паведамленне уладам, начальству аб чыіх‑н. недазволеных, процізаконных дзеяннях. — На вас данёс, валасны старшыня Язэп Брыль! Сам асабіста хадзіў да станавога прыстава з даносам! Колас. — За горадам была падпольная сходка, на якую паліцыя па нейчым даносе зрабіла аблаву. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́ршал, ‑а, м.
1. Воінскае званне, якое асабіста прысвойваецца Прэзідыумам Вярхоўнага Савета СССР выдатным асобам вышэйшага каманднага саставу. Маршал Савецкага Саюза. // Асоба, якая мае такое званне.
2. Вышэйшы ваенны чын або воінскае званне ў арміях некаторых дзяржаў. // Асоба, якая мае такі чын, такое званне.
[Фр. maréchal.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)