обня́ть сов.
1. абня́ць, мног. паабніма́ць, паабдыма́ць;
2. перен. (охватить) ахапі́ць; (окутать) агарну́ць; (овладеть) апанава́ць;
пла́мя о́бняло дом по́лымя ахапі́ла дом;
обня́ть взгля́дом окре́стности ахапі́ць по́зіркам навако́лле;
3. перен. (постичь) ахапі́ць, абня́ць;
обня́ть умо́м ахапі́ць (абня́ць) ро́зумам; см. обнима́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абла́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.
Разм. Абхапіць лапамі. Мядзведзь аблапіў калоду. // Абняць рукамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абшчале́піць ’абняць моцна, гулліва’ (Юрч. Сін.). Параўн. абшчапуліць (гл.) ’тс’, абшчапіць (гл.) ’тс’ і шчэлепы (кантамінацыйнае ўтварэнне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рука́ты, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і рукасты. Спрабавалі .. двое самых рукатых альшанцаў абняць [дуб] — не абнялі. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́зірк, ‑у, м.
Накіраванасць зроку на каго‑, што‑н.; погляд. Аксана паглядзела на Васіля. Той спакойна вытрымаў яе позірк. Кавалёў. Мірон Сцяпанавіч, адхіліўшы газету, сустрэў мяне дабрадушным позіркам паверх акуляраў. Ракітны.
•••
Абвесці позіркам гл. абвесці.
Скрыжаваць позіркі гл. скрыжаваць.
(Як) позіркам абняць гл. абняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абніма́ць несов.
1. (заключать в объятия) обнима́ть;
2. перен. охва́тывать, обнима́ть; см. абня́ць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ашчапе́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
Разм. Моцна абхапіць, абняць. Ашчаперыўшы.. рыжаватую сынаву галаву,.. [Агата] моцна заплакала на ўсю хату. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абня́цца, абнімуся, абнімешся, абнімецца і (радзей) абдымуся, абдымешся, абдымецца; зак.
Абняць адзін аднаго. Абняцца на развітанне. □ [Валошын і Купрыянаў] па-мужчынску нязграбна абняліся і пацалаваліся. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саслабе́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які стаў фізічна слабы, нядужы. Салвесіха варухнула саслабелай рукой, стараючыся дацягнуцца да ўнучкі і, магчыма, апошні раз абняць яе. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абчапі́ць, ‑чаплю, ‑чэпіш, ‑чэпіць; зак., каго-што.
1. Тое, што і абчапляць.
2. Акружыць. [Немцы] усю вёску абчапілі. Місько.
3. Абняць. Раптам.. [Кастуся] хтосьці абчапіў рукамі. Прокша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)