Кажушы́на ’назва вопраткі, паўкажушок’ (Радч.). Укр. кожушина ’больш лёгкі кажух’, рус. зах.-бран. (па тэрыторыі агульнае з бел.) кожушина ’паўкажушок з аўчыны, кажух’, серб.-харв. (павеліч. kòžušina) засведчана ў помніках XVIII ст. балг. кожушина ’вялікі кажух’; гэта ж форма са значэннем ’шалупінне цыбулі’ ў загадках: серб.-харв. «U našega dedušine trideset i dve kozušine, pʼopet mu se rebra vide»; балг. радом. «Стар деда с девет кожушини». Паўд.-слав. паралелі дэманструюць некалькі іншую семантыку, аднак галоўнай перашкодай для канстатацыі архаічнасці прыведзенага слова з’яўляецца прадуктыўнасць суфікса, яго рэгулярны характар, і калі для ўсх.-слав., як і для паўдн.-слав. лексем, сепаратныя сувязі відавочныя, то меркаваць аб роднаснасці паўн. і паўдн. слоў у гэтым выпадку вельмі цяжка. Што датычыцца семантыкі, параўн. яшчэ рус. дом і домина, бел. хата і хаціна; вялікі фактычны матэрыял (і некаторая літаратура) прыведзены ў артыкуле М. Н. Крыўко «Слова з суфіксам ‑ін‑а (‑ын‑а) і яго вытворнымі ў гаворцы вёскі Манякова Міёрскага раёна» (Нар. словатв.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даступі́цца сов.
1. подступи́ться, приступи́ться, подойти́, прибли́зиться;
да нараві́стага каня́ не ~ту́пішся — к норови́стой ло́шади не подсту́пишься (присту́пишься, подойдёшь);
2. перен. приступи́ться, подступи́ться;
ён такі́ ганары́сты, да яго́ не ~ту́пішся — он тако́й зано́счивый, к нему́ не подсту́пишься (присту́пишься)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абкружы́ць сов.
1. окружи́ть;
яго́ ~жы́ў нато́ўп людзе́й — его́ окружи́ла толпа́ люде́й;
2. (обвести чем-л. вокруг) окружи́ть;
а. уча́стак кана́вай — окружи́ть уча́сток кана́вой;
3. оцепи́ть;
а. кварта́л — оцепи́ть кварта́л;
4. охот. обложи́ть;
5. (вокруг) обойти́, обежа́ть, объе́хать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыраўнава́ць I (да каго, чаго) сов. приравня́ть (к кому, чему); сравни́ть (с кем, чем);
па та́ленту яго́ мо́жна п. да ле́пшых спевако́ў — по тала́нту его́ мо́жно приравня́ть к лу́чшим певца́м (сравни́ть с лу́чшими певца́ми)
прыраўнава́ць II сов. приревнова́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паглыну́ць сов., в разн. знач. поглоти́ть;
пясо́к ~ну́ў ваду́ — песо́к поглоти́л во́ду;
каляро́вае шкло мо́жа п. праме́ні, які́я прахо́дзяць праз яго́ — цветно́е стекло́ мо́жет поглоти́ть лучи́, кото́рые прохо́дят че́рез него́;
рабо́та ~ну́ла — шмат ча́су рабо́та поглоти́ла мно́го вре́мени
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прагуча́ць сов.
1. прозвуча́ть, разда́ться;
удалечыні́ ~ча́ў стрэл — вдали́ прозвуча́л (разда́лся) вы́стрел;
2. перен. прозвуча́ть;
у яго́ сло́вах ~ча́ла нездаво́ленасць — в его́ слова́х прозвуча́ло неудово́льствие (недово́льство);
гэ́та гісто́рыя ~ча́ла на ўвесь раён — э́та исто́рия прозвуча́ла на весь райо́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
навучы́ць сов.
1. научи́ть, обучи́ть;
н. чыта́ць — научи́ть чита́ть;
н. рамяству́ — научи́ть (обучи́ть) ремеслу́;
2. (подговорить) научи́ть, подучи́ть;
3. (дать совет) вразуми́ть, надоу́мить;
4. (обогатить опытом, знаниями и т.п.) научи́ть;
жыццё яго́ мно́гаму ~чы́ла — жизнь его́ мно́гому научи́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дажджаві́к, ‑а, м.
Плашч з непрамакальнага матэрыялу для засцярогі ад дажджу. Дубовік моршчыў буры ад загару твар, час ад часу прыкрываючы яго каўняром плашча-дажджавіка. Сіўцоў. Перад хатай таптаўся нейкі чалавек у старым цыратавым дажджавіку. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́красціся, ‑крадуся, ‑крадзешся, ‑крадзецца; пр. выкраўся, ‑кралася; заг. выкрадзіся; зак.
Разм. Выйсці адкуль‑н. непрыкметна, крадучыся. А дванаццатай гадзіне начы, як было і ўмоўлена, павадыр выкраўся ад заснуўшага старца і пабег туды, дзе яго чакалі. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
візі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Навесці (наводзіць) аптычны ці вугламерны прыбор на які‑н. пункт. Васіль схіліўся над тэадалітам, амаль накрыўшы яго капой сваіх доўгіх валасоў, і візіруе лінію ў напрамку водападзелу. Дуброўскі.
[Ням. visieren.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)