Ро́змах ’размах’ (ТС). Націск на ро́ пад уплывам укр. ро́змах ’тс’. Да разма́х, разма́хваць ’махаць чым-небудзь то ў адзін, то ў другі бок’, размаха́ць ’расхістаць, разгайдаць’ < прасл. *orz‑maxъ < прасл. *orz‑maxati/mavati/majati (рус. размах, польск. rozmach, н.-луж. і в.-луж. rozmach, чэш., славац. rozmah, славен. razmàh, балг. разма́х) > раз- (роз-) і маха́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыхтава́ць ’прыводзіць у стан гатоўнасці’, ’гатаваць’, ’працаваць над чым-небудзь’ (ТСБМ), ’выпраўляць’ (Яруш.), рыхтава́цца ’рабіць прыгатаванні’, ’збірацца’ (ТСБМ; віл., беласт., в.-дзв., Сл. ПЗБ; Гарэц.), рихтовацьца ’тс’ (Нас.), рыхту́нак ’падрыхтоўка’ (Сцяшк. Сл.), ст.-бел. рихтовати ’рыхтаваць’, с.-в.-ням. richten ’накіроўваць’ (Чартко, Дасл. па літ. і мове, Гродна, 1967). Сюды ж рыхтова́ць ’парадкаваць, раўняць канцы калод у плыце’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
велікава́ты, ‑ая, ‑ае.
Крыху большы, чым патрэбна. Велікаваты каўнер. Велікаватая шапка. // Даволі вялікі. Я ўвайшоў у велікаваты пакой з крыху гарбатаю падлогаю пасярэдзіне. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зро́шчванне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. зрошчваць — зрасціць.
2. Цеснае злучэнне, зліццё чаго‑н. з чым‑н. Зрошчванне банкавага капіталу з прамысловым.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канкуры́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1. Сапернічаць, змагацца з кім‑н. за лепшыя вынікі ў чым‑н.
2. Удзельнічаць у канкурэнцыі (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
далібо́г і дальбо́г, выкл.
Разм. Ужываецца для пацверджання чаго‑н., запэўнівання ў чым‑н. — Камбайн — о, гэта мая мара ад самага маленства, далібог. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дастасава́цца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак.
Прымяніцца, прыйсці ў адпаведнасць з чым‑н. Пасля нашай нарады .. [Апанас] павінен многае прадумаць і дастасавацца да тактыкі партыі. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засупярэ́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Пачаць супярэчыць. // Не пагадзіўшыся з кім‑, чым‑н., выказаць пярэчанне. — Шторм пачынаецца, сынок, — засупярэчыла маці, — нельга цяпер. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашмальцава́цца, ‑цуецца; зак.
Запэцкацца да бляску чым‑н. тлустым пры працяглым або неахайным карыстанні. Калені штаноў зашмальцаваліся. □ Паперы ад часу вельмі звільгатнелі, зашмальцаваліся. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змікі́ціць, ‑кічу, ‑кіціш, ‑кіціць; зак.
Разм. Зразумець што‑н., здагадацца аб чым‑н. — [Збінацкі], значыцца, змікіціў, што са мною дрэнныя жарты, і давай прасіцца. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)