касне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак., у чым і без дап.
Быць у стане застою, рабіцца косным. Каснець у невуцтве. Паспець у рэлігійных забабонах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клапата́ць, ‑пачу, ‑почаш, ‑поча; незак.
Разм. Рупліва, старанна займацца чым‑н. Клапатаць каля печы. □ Маленькая Настася бегала ды клапатала, як накарміць сямейку. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
счэ́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Чэрпаючы, зняць што‑н. з паверхні вадкасці або адбавіць вадкасці ў чым‑н. Счэрпаць тлушч з супу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарты́сіма,
Спец.
1. прысл. Мацней, чым фортэ.
2. нескл., н. Месца ў музычным творы, якое выконваецца такім чынам, а таксама само такое выкананне.
[Іт. fortissimo.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калупа́ць ’падчэпліваючы чым-н. вострым, аддзяляць, абдзіраць што-н.; рабіць у чым-н. паглыбленне’, ’капаць, ускопваць’, ’капацца, корпацца ў чым-н., дастаючы адтуль што-н.’ (БРС, ТСБМ, Бяльк., Касп.; бешан., Нар. сл.; Радч.; Сержп.; Федар. Рук.; Шат.), укр. колупати, рус. колупать ’тс’. Трубачоў (Эт. сл., 10, 160) на падставе польск. дыял. kolupać і ўсх.-слав. лексем дапускае рэканструкцыю прасл. kolupati. Верагоднасць такога рашэння нязначная, паколькі статус польск. слова няясны. Карловіч памячае яго як запазычанне з фіксацыяй у мове палякаў на перыферыі (за межамі моўнай тэрыторыі). Слаўскі гэту лексему не разглядае. Большую цікавасць выклікае польск. дыял. klupać ’калупаць’, асабліва ў сувязі з бел. клупаць і рус. клупать, аднак статус польск. слова няясны. Не вельмі ясны і статус дыялектных значэнняў; не выключана, што яны ў большасці другасныя. Асноўныя факты былі вядомыя этымолагам вельмі даўно і першыя спробы этымалогіі (Міклашыч, Мацэнаўэр і інш.) пакуль што не знайшлі альтэрнатывы. Трубачоў (там жа) лічыць, спасылаючыся на Фасмера, 2, 298, што слова ўтворана складаннем прэфікса ‑ko і дзеяслова *lupati. Сабалеўскі (Slavia, 5, 444) меркаваў аб гаплалогіі з кололупати, аднак з гэтым нельга нагадзіцца і з пункту погляду фармальнага і семантычнага крытэрыю. Паколькі папулярная ў апошні час думка адносна вялікай архаічнасці падобных прэфіксаў надзейна не пацвярджаецца, фактычна няма прычын лічыць разглядаемае слова праславянскім.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акцэ́нт, -ту м.
1. лингв., перен. акце́нт; ударе́ние;
2. (особенности произношения) акце́нт;
францу́зскі а. — францу́зский акце́нт;
гавары́ць з ~там — говори́ть с акце́нтом;
◊ рабі́ць а. — (на чым) де́лать акце́нт (на чём)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
незнаёмы
1. прил. незнако́мый, неизве́стный;
~мыя мясці́ны — незнако́мые (неизве́стные) места́;
2. прил. незнако́мый;
н. чалаве́к — незнако́мый челове́к;
3. прил. (з чым) несве́дущий (в чём);
4. в знач. сущ. незнако́мый, незнако́мец
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
замахну́цца сов.
1. (чым) замахну́ться, занести́ (что);
з. сяке́рай — замахну́ться топоро́м; занести́ топо́р;
2. перен. (проявить размах) замахну́ться, размахну́ться;
3. перен. посягну́ть;
з. на чужу́ю маёмасць — посягну́ть на чужо́е иму́щество
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жураве́ль I, -раўля́ м. (птица) жура́вль;
◊ лепш сіні́ца ў рука́х, чым ж. у не́бе — посл. лу́чше сини́ца в рука́х, чем жура́вль в не́бе
жураве́ль II, -раўля́ м. (у колодца) жура́вль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паня́цце ср., в разн. знач. поня́тие;
п. прыба́вачнай ва́ртасці — поня́тие приба́вочной сто́имости;
п. трохвуго́льніка — поня́тие треуго́льника;
малаакрэ́сленае п. — растяжи́мое поня́тие;
мець п. аб чым-не́будзь — име́ть поня́тие о чём-л.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)