До ’назва ноты’ (БРС). Рус. до, укр. до. Запазычанне з італ. do (можа, праз франц. мову). Гэта сістэма нотнага запісу паходзіць ад італьянца Гвіда Арэцца (Guido Arezzo, XI ст.); спачатку нота do называлася ut (гл. Meyers Neues Lexikon, 2. Aufl., Bd. 12. Leipzig, 1975, с. 598a).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лагоднік ’ліслівец’ (Нас., Бяльк.). Утварылася пры дапамозе суф. ‑нік (як і рус. угодник) пад уплывам народнай этымалогіі (блізкасць семантыкі). Гэта асабліва відаць у песні …святый Юрый за павознічка, святая Мікола за лагоднічка… (Бяс. 3), калі параўнаць з бытуючай на Беларусі назвай іконы св. Міколы Мікола‑ўгоднік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лясні́к, лясьні́к, лесні́к, лісні́к, лыснэ́к ’даглядчык, вартаўнік лесу, палясоўшчык’ (ТСБМ, Бяльк., Шат., Касп., Яруш., Сл. ПЗБ). Пашырана гэта лексема ў зах.- і ўсх.-слав. мовах; славен. lẹsńik мае блізкія значэнні: ’лясная яблыня, лясоўка’, lesníka ’тс’, макед. лесник ’ляшчына’, ’арэшнік’. Прасл. lěsьn‑ikъ (Слаўскі, 4, 178–179).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́быць ‘назва зёлкі’: вуньдзіка — тубыць, а гэта прастрэл (ад апуду) (мёрск., Наша слова, 2008, 7 траўня). Несумненна, суадносіцца з іншымі назвамі лекавых ці чароўных раслін нітубіч, нятубіц і, мажліва, нятупнік (гл.), табуізаваныя назвы якіх шыфруюць іх месцазнаходжанне і прызначэнне; *‑ту(т) быць — літаральна ‘якая тут павінна знаходзіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ані́
1. нареч. ничу́ть, нима́ло, ниско́лько;
гэ́та яму́ а. не перашкаджа́е — э́то ему́ ничу́ть (нима́ло, ниско́лько) не меша́ет;
2. нареч., разг. (только при отрицании) как есть, во́все;
а. нічо́га не ве́дае — как есть (во́все) ничего́ не зна́ет;
2. частица ни;
а. кро́шкі — ни кро́шки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зна́чыцца I
1. несов. чи́слиться, зна́читься;
ён з. інстру́ктарам — он чи́слится (зна́чится) инстру́ктором;
2. несов., страд. помеча́ться, обознача́ться; ме́титься, намеча́ться; см. зна́чыць I
зна́чыцца II несов., вводн. сл., разг. зна́чит, ста́ло быть;
з., гэ́та спра́ва ва́шых рук — зна́чит (ста́ло быть), э́то де́ло ва́ших рук
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
існава́ць несов., в разн. знач. существова́ть; (иметь место в быту — ещё) бытова́ть;
гэ́та дрэ́ва існу́е больш за сто гадо́ў — э́то де́рево существу́ет бо́лее ста лет;
і. на сро́дкі бацько́ў — существова́ть на сре́дства роди́телей;
гэ́ты звы́чай ~ну́е ў наро́дзе — э́тот обы́чай существу́ет (быту́ет) в наро́де
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дайма́ць несов., разг. (не давать покоя, доводить до крайности) донима́ть, изводи́ть, допека́ть; пресле́довать;
д. ця́жкай пра́цай — донима́ть тяжёлой рабо́той;
д. сваі́мі кпі́намі — донима́ть (изводи́ть, допека́ть) свои́ми насме́шками;
д. про́сьбамі — донима́ть про́сьбами;
гэ́та ду́мка дайма́ла яго́ ко́жны дзень — э́та мысль пресле́довала (донима́ла) его́ ка́ждый день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́баўка ж.
1. заба́ва, развлече́ние ср., поте́ха;
для яго́ гэ́та была́ не рабо́та, а то́лькі з. — для него́ э́то была́ не рабо́та, а то́лько развлече́ние;
2. игра́; игру́шка;
~кі для малы́х — и́гры (игру́шки) для малыше́й;
◊ быць ~кай (у чыіх) рука́х — быть игру́шкой (в чьих) рука́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́калі нареч.
1. (нет времени) не́когда;
2. (в далёком прошлом) не́когда, пре́жде; когда́-то;
н. там было́ непрахо́днае бало́та — не́когда (пре́жде, когда́-то) там бы́ло непроходи́мое боло́то;
3. (в будущем) когда́-то, когда́-нибудь;
н. і гэ́та зро́бім — когда́-то (когда́-нибудь) и э́то сде́лаем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)