ссялі́ць, ссялю, сселіш, сселіць; зак., каго-што.
Пасяліць разам, перасяліць з розных мясцін. [Залуцкі:] — Не жывуць тут? — [Хрупак:] — Даўно, як з хутароў ссялілі, з таго часу і не жывуць. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
футля́рчык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да футляр; невялічкі футляр. Красналюдкі дасталі з футлярчыкаў скрыпкі, спакойна, урачыста памаўчалі, пасля ўсе разам азірнуліся на Алежку і кранулі смычкамі струны. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́ймя ’разам’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). З формы ⁺ройня < ройне (з канчаткам ‑не, як у польскіх прыслоўях на ‑nie). Параўн. Звычайнае ройна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
соо́бщество ср.
1. (объединение людей) згуртава́нне, -ння ср., супо́лка, -кі ж., тавары́ства, -ва ср.;
2. биол. згуртава́нне, -ння ср.;
◊
в соо́бществе ра́зам, суме́сна, у хаўру́се.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заяві́цца, ‑яўлюся, ‑явішся, ‑явіцца; зак.
Разм. Прыйсці, з’явіцца куды‑н. (звычайна нечакана). Абодва заявіліся неўзабаве і, як згаварыўшыся, разам: Ляшчэня — брытагаловы, хударлявы, .. Бабейка — у чорным напаў вайсковым гарнітуры. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазнава́та,
1. Прысл. да пазнаваты.
2. безас. у знач. вык. Аб даволі познім часе. [Алесь:] — Я як-небудзь іншым разам зайду, а то, па праўдзе сказаць, сёння пазнавата ўжо. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разану́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Імкліва рухаючыся, з сілай ударыцца аб што‑н.; трэснуцца. Чалавек проста разануўся недзе, калі вылятаў з канюшні разам з коньмі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мя́са, -а, н.
1. Туша ці частка тушы забітых жывёл, птушак, што ідуць у ежу.
Свежае м.
Варанае м.
2. Мяккая частка пладоў, ягад; мякаць (разм.).
◊
Выдраць (вырваць) з мясам (разм.) — пра гузік, аплік: адарваць разам з кавалкам тканіны, скуры.
Гарматнае мяса — пра салдат, якіх пасылаюць на смерць.
|| прым. мясны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Мясная жывёла (якая гадуецца на мяса). Есці мясное (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыкла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак., што да чаго.
1. Пакласці ўшчыльную.
П. трубку да вуха.
2. Падаць разам з чым-н., далучыць да чаго-н.
П. да заявы даведку.
3. Накіраваць дзеянне чаго-н. на што-н., прымяніць.
П. ўсе намаганні.
|| незак. прыклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыклада́нне, -я, н. і прыкла́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарапа́ха, -і, ДМ -па́се, мн. -і, -па́х, ж.
1. Жывёліна атрада паўзуноў, пакрытая касцявым панцырам, якая вельмі павольна рухаецца на кароткіх лапах, што могуць разам з галавой і хвастом уцягвацца ў панцыр.
Марская ч.
2. зб. Рагавыя пласцінкі панцыра гэтай жывёлы, а таксама вырабы з такіх пласцінак.
|| памянш. чарапа́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
|| прым. чарапа́хавы, -ая, -ае і чарапа́шы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)