ска́бка 1, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Разм. Стрэмка. // Наогул шчэпка. [Цярэнцьевіч] ужо наеўся і сядзеў, калупаючыся ў зубах скабкай ад запалкавага карабка. Радкевіч. Грэбля.. была каляіністая, і яе паламаны ласцы тарчаў вострымі сухімі скабкамі. Федасеенка.

ска́бка 2, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Абл. Памянш.-ласк. да скаба; рабрынка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супо́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

Аб’яднанне людзей, якія ставяць сабе якія‑н. агульныя задачы; арганізацыя. Далей Іларыён Свянціцкі пытаецца пра выдавецкую суполку «Наша хата», пра яе паявы ўзнос. «Полымя». Акрамя беларускай класікі, суполка [«Загляне сонца і ў наша вакенца!»] выдавала і навукова-папулярныя брашуры. Семашкевіч. // Разм. Наогул якая‑н. група, аб’яднанне. [Таня] станавілася кіраўніком гэтай суполкі трох саламяных удоў. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усма́к, прысл.

Разм.

1. Са смакам; з апетытам. Снедаюць.. [Ларыса і Даніла] ўсмак, бо ўсё на стале свежае, гарачае. Кулакоўскі.

2. Да поўнага задавальнення, удосталь. Канечне, я мог бы не спяшацца і наогул не ўставаць так рана, паспаць усмак: да пачатку змены было далёка. Вышынскі. Некалі начаваў у.. [Васіля] пасля сходу, пагаварылі тады ўсмак, спадабаўся чалавек: разумны, гаспадарлівы. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суб’е́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. У філасофіі: чалавек, які пазнае свет і супрацьстаіць яму як аб’екту пазнання.

2. Чалавек як носьбіт якіх-н. уласцівасцей (кніжн.).

3. Наогул чалавек (звычайна з адмоўнымі рысамі; разм.).

Хадзіў тут нейкі падазроны с.

4. У логіцы: прадмет суджэння.

5. У граматыцы: семантычная катэгорыя са значэннем выканаўцы дзеяння або носьбіта стану.

Суб’ект права — фізічная або юрыдычная асоба як носьбіт юрыдычных правоў і абавязкаў (спец.).

|| прым. суб’е́ктны, -ая, -ае (да 1, 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шту́ка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, штук, ж.

1. чаго. Цэлы, некрануты, непачаты яшчэ прадмет, выраб (звычайна пра рулон тканіны).

Ш. сукна, палатна.

2. Асобны прадмет з шэрага аднародных.

Некалькі штук яблыкаў.

3. Наогул пра рэч, прадмет, якую-н. з’яву ці чалавека (разм., жарт. або неадабр.).

Набыты вопыт — гэта добрая ш.

Адразу відаць, што ён за ш.

4. перан. Незвычайны ўчынак, выхадка, выдумка (разм.).

Кінь свае каварныя штукі!

Вось дык ш.!

|| памянш. шту́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пастарэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Стаць старым, старэйшым. Хто кажа, што мы пастарэлі? Мы сталымі сталі, проста душой падабралі. Панчанка. Анежка.. з жалем паглядала на Алеся, які, здавалася ёй, пастарэў за гэты час. Броўка. Разам з гаспадаром Казімірам пастарэлі і бярозы пад акном і яблыні ў садзе, наогул, усё пастарэла ў фальварку. Пестрак. За тыдзень свет, здаецца, пастарэў. Бураўкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

па́сціць, ‑су́, ‑се́ш, ‑се́; ‑сём, ‑сяце́; незак., каго-што.

Тое, што і пасвіць. Мотрык пасціў каня на ўзбалотку. Мележ.

пасці́ць, пашчу́, по́сціш, по́сціць; незак.

Прытрымлівацца посту ​2, устрымлівацца ад скаромнай ежы. [Маці:] — Ты ж толькі першы тыдзень пасціў, а на другі ўжо і не вытрываў. Паеў заскваранага булёну, у паездцы. Ус. // перан. Разм. Наогул устрымлівацца ад чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апане́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Той, хто выступае на публічным дыспуце, у публічнай спрэчцы з абвяржэннем чыіх‑н. доказаў, палажэнняў і пад. І вось Кухарчыкава дысертацыя гатова. Яна ляжыць у галоўнага апанента, доктара навук, прафесара Мітрафана Іванавіча Сініцкага. Сабаленка. // Наогул той, хто выступае як праціўнік у спрэчцы. Багдановіч быў не так вучань Карскага, як яго паплечнік і апанент. Лойка.

[Ад лац. opponens, opponentis — які пярэчыць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзя́дзька, ‑і, м.

1. Бацькаў або матчын брат; цётчын муж. Не вярнуўся дадому і татаў брат, дзядзька Пятрусь. Брыль.

2. Дарослы мужчына наогул; зварот да старэйшага ўзростам мужчыны. Тры дзяўчынкі, адна меншая за другую, туліліся да маці, з непасрэднай дзіцячай цікаўнасцю зыркаючы вочкамі на незнаёмых дзядзькоў. Дадзіёмаў. У калідоры стаялі Міколавы аднавяскоўцы — дзядзька Лявон і цётка Тэкля. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збузава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што.

Разм. Падраць, патрапаць што‑н., не шкадуючы. Збузаваць сукенку. □ [Маці:] — Глянь лепей, як ты штаны за тыдзень збузаваў. Грошай на аднаго цябе не набрацца. Васілевіч. // Наогул сапсаваць, знішчыць што‑н. нядбайным абыходжаннем. Ніхто яго [пагранічны лес].. не стопча, нічыя сякера тут нават не цюкне. Хіба от толькі што збузавалі кавалачак маладняку на кантрольнай паласе. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)