лапата́ць несов.
1. хло́пать; (о механизме — ещё) тарахте́ть;
2. разг. (пустословить, говорить без умолку) болта́ть, тарато́рить; тарахте́ть, треща́ть;
3. разг. (невнятно, несвязно говорить) лопота́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зару́пець сов., разг. (каму)
1. забеспоко́ить (кого), нача́ть беспоко́ить (трево́жить, забо́тить) (кого);
2. (с инф. и без него) безл. захоте́ться;
1, 2 см. ру́пець
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагарджа́нне (кім, чым) ср. пренебреже́ние (к кому, чему и без доп.), высокоме́рие (по отношению к кому, чему), высокоме́рность ж. (по отношению к кому, чему)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ці́хенька нареч.
1. (без шума) тихо́нько;
2. (тайком, незаметно) тихо́нько, потихо́ньку;
3. (не торопясь) потихо́ньку, ме́дленно;
4. осторо́жно;
ц., не ўпадзі́ — осторо́жно, не упади́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Галу́твы ’замёрзлая зямля або гразь; груда’ (віц., Яшкін). Параўн. галу́та ’замёрзлая зямля без снегу’ (Шатал.). Можна меркаваць, што тут нейкія формы з уканнем (фанетычным або як вынік уплыву іншых слоў — сказаць цяжка). Параўн. падобныя формы з рус. мовы: голутва́, голудьба ’замёрзлыя кучы зямлі восенню’. Здаецца, што зыходныя формы для бел. мовы былі *golotva, *golota ад *golъ; параўн. важны элемент семантыкі ў слове галу́та: ’замёрзлая зямля без снегу’ (!).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Барля́ць ’пераліваць, узбоўтваць; працаваць без толку’ (Касп.). Параўн. рус. дыял. (пск., вяц., ноўгарад.) бурли́ть ’муціць, мяшаць ваду, пераліваць вадкасць’. Гл. бурлі́ць, буры́ць 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пабэ́рляць ’пад’есці’ (Сцяшк. Сл.), ’узараць’ (Жд. 2). Няясна. Магчыма, звязана з барляць ’пераліваць, узбоўтваць, працаваць без толку’ (гл.) і далей з бурліць, бурыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паляндрава́ць ’хадзіць без справы’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл.). З польск. plondrować, plądrować)’ рабаваць, шнырыць, шукаць’, якое з ням. plündern ’тс’ (гл. Брукнер, 419).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перацьме́ць (піряцьмець) ’перагарэць без агню: пражыць ціха’ (Юрч. СНЛ). Пад уплывам народнай этымалогіі з ператлець < пера- і тлець (гл.) ці з цямяна гарэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэ́т-а-тэ́т ‘сам-насам, удваіх без сведак’ (ТСБМ). Еўрапеізм, паходіць з франц. têt‑a‑tête, відаць, праз рус. тет‑а‑тет ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)