Verbum

◎ Наськапа́ць ’нашчапаць’ (віл.; раг., Сл. ПЗБ). Да ськапаць ’шчапаць’, што ў сваю чаргу са скяпаць (скепиць) ’шчапаць, калоць’ (Нас.) у выніку «пераносу» мяккасці з другога на першы зычны, што прывяло да ліквідацыі нетыповага спалучэння ‑КЯ‑.

◎ Пашчопка ’дрывотня’, ’месца, дзе рэжуць, колюць, а часам і складаюць дровы’ (Бір.; чырвонае., З нар. сл.). Да па‑ і шчапаць ’шчапаць лучыну’, ’калоць дровы’ (гл.), якое да прасл. ščep‑ (/skoi̯p‑/skei̯p‑Įskip‑). Параўн. роднасныя і.-е. паралелі: літ. skepsnė ’акравак’, skepeta, skepetas ’ануча’, ’хустка’, лат. škepele ’асколак’, ст.-грэч. σκάπτω ’рубаю’, ст.-в.-ням. skaft ’дзіда’ (Фасмер, 4, 503).

Скіпа́ць ‘шчапаць, калоць трэскі, лучыну’ (Шымк. Собр., Бяльк., Юрч. Вытв., Мат. Маг.; бялын., Нар. сл.; ЛА, 1). Гл. скяпаць.

Ашчэ́пак ’асколак’ (КТС), рус. ощепок ’рэшткі палена для лучыны’, харв. oštepak ’стружка’, славен. ščépək ’асколак’. Да прасл. ščepъ, параўн. шчапаць ’калоць, расшчапляць’.

◎ Пашыпулі́ць ’пайсці малымі крокамі’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Да па‑ і шыпу ліць ’дробна шчапаць, калоць дровы’-Сшьші/лб ’трэска, аскепак’ < літ. šipulys ’тс’.

Рашчэ́п, рашчэ́піна ’ракавіна капыта’ (брасл., беш., ЛА, 1), параўн. ст.-бел. рошчепина ’расколіна’: въ рошчепинахъ скалы (Альтбаўэр). Ад расшчэп ’разрэз, раздвоенасць’ (ТСБМ), гл. шчапаць.

Ру́льба, ру́льбіна ’тоўстая трэска’, сюды ж рульбава́ць ’шчапаць, рэзаць на кавалкі’ (Сл. ПЗБ). Аўтары слоўніка выводзяць з літ. liùrba ’тоўстая трэска’ (вынік метатэзы плаўных).

Ашчабо́лак ’асколак палена’ (Шат.). Ад шчабло ’трэска, лучына’, што ўзыходзіць да праслав. ščebati ’шчапаць, адшчыпваць’, роднаснага skobiti (параўн. Варбот, Этимология, 1971, 3–4), параўн. аскабалак.

Ашчапі́ць ’абхапіць рукамі’ (Янк. I, КСП), абшчапіць (Янк. I, жыт.; Арх. ГУ), ашчапіцца ’абхапіцца абедзвюма рукамі’ (КЭС, лаг.), абшчапіцца ’абняцца’ (Бяльк.). Да шчапаць, шчапляць ’злучаць, звязваць’.

Ашчапе́рыцца ’ашчэрыцца’ (Бяльк.), ошчэперыцца (Куч.). Узыходзіць да праслав. ščep‑, параўн. шчапаць ’калоць, раздзяляць на дзве палавіны’, з экспрэсіўным нарашчэннем ‑ер‑, гл. ашчаперыць ₁; да семантыкі параўн. серб.-харв. raščepati ’раскрыць, разявіць рот’ з raz‑čepati адпаведна да раз‑шчапіць.