шчапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.

Адколваць тонкімі слаямі (дрэва).

Ш. лучыну.

|| наз. шчапа́нне, -я, н.

|| прым. шчапа́льны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчапа́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шчапа́ю шчапа́ем
2-я ас. шчапа́еш шчапа́еце
3-я ас. шчапа́е шчапа́юць
Прошлы час
м. шчапа́ў шчапа́лі
ж. шчапа́ла
н. шчапа́ла
Загадны лад
2-я ас. шчапа́й шчапа́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шчапа́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шчапа́ць несов. щепа́ть;

ш. лучы́ну — щепа́ть лучи́ну

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шчапа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

1. Аддзяляць па слаях лучыну і пад. А бацька, сівы і яшчэ жвавы клапатун, цюкае непадалёку сякерай — шчапае на калодцы дровы. Ракітны. [Дзед] завіхаўся ля чыгункай печкі, шчапаў лучыну. Лынькоў.

2. Разломваць, разбіваць на кавалкі, часткі. Наступленне, як звычайна, пачалі артылерысты — шчапалі дот за дотам, хавалі пад іх абломкамі ворага. Мележ. Як кладзеш цэглу такую, размякае вапна, набрыняе і шчапае цэглу на кавалкі, псуе сценку. Шынклер. Пасля з грымотамі і звонам Вада шчапала крохкі лёд. Глебка. / у перан. ужыв.; і каго. А ён [вораг] як сыпне з кулямётаў, Так і шчапае нашу роту! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

щепа́ть несов. шчапа́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шчапа́цца несов., возвр., страд. щепа́ться; см. шчапа́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шчапа́цца, ‑аецца; незак.

1. Аддзяляцца, адколвацца; трэскацца. Трэскалася зямля, шчапалася, як калода на сонцы. Пташнікаў.

2. Зал. да шчапаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчапа́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад шчапаць.

2. у знач. прым. Атрыманы ў выніку адколвання тонкімі пластамі. Шчапаная лучына.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчапа́ны

1. прич. ще́панный; см. шчапа́ць;

2. прил. ще́паный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Нашыпулі́ць, нашыпуляць ’накрышыць; дробна насячы’ (Сл. ПЗБ). Ад шыпуліць ’дробна шчапаць, рэзаць, калоць’, што з літ. šipuliuoti ’шчапаць, біць’, гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 74 (з л-рай).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)