Прапярэ́ня, прапярэшія. прапярэнне ’перагародка’ (трак., астра в., Сняшк. Сл. і Сл. ПЗБ). Фанетычна адаптаваны паланізм, параўн. польск. przepierzeń і е ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бурду́ль ’бурбалка’. Гл. бурды́ль. Калі ‑ыль па паходжанню суфікс (слав. *‑ylь?), то варыянт бурду́ль можна тлумачыць і чыста фанетычна (асіміляцыяй бурды́ль > бурду́ль).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вяшчува́ньня ’прараканне, прадказванне’ (Бяльк.). Назоўнік ад ітэратыўнага дзеяслова вяшчуваць, дзе у або толькі фанетычна, або пад уплывам слоў чуць, чуваць. Параўн. вяшчуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́стрыгуць ’выставіць, высунуць’ (Сцяц., зэльв.). Запазычанне з польск. wystryhnąć ’накіраваць, выправадзіць, выставіць; модна, прыгожа апрануць’, якое, відавочна, было збліжана фанетычна з стрыгчы, выстрыгчы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ве́йлё ’валлё’ (Сцяшк. МГ). Відавочна, дыялектная фанетычна-марфалагічная трансфармацыя слова валлё (гл.). Здвоенае лʼлʼ > йлʼ. Пры перанясенні націску на першы склад нібы «аднавілася» этымалагічнае е.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Карэ́бчык ’скрынка’ (Ант.), ’невялікі кораб’ (Мал.). Да кораб. Форма фанетычна блізкая да рэфлексаў у польскай мове (Параўн. польск. torebka ’маленькая торба’, дзе е перадае другасны *&).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вяшчу́ць ’прадказваць, прадчуваць’ (Юрч.). Цяжка вытлумачыць толькі фанетычна. Відаць, уплыў чуць ’адчуваць’. Магчыма таксама, што вяшчуць < ітэратыва вяшчуваць, але і апошнюю форму трэба тлумачыць як кантамінацыю.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трапы́шка ‘мянташка; трапалка (для лёну)’ (Юрч., Яўс.), трапы́шка, тряпы́шка ‘тс’ (Бяльк.), сюды ж трапы́шыць ‘мянташыць’ (Яўс., Мат. Маг.). Мясцовы фанетычна зменены варыянт да трапушка, гл. трапашыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

І́нчыма ’стары шынель і наогул усякая старая адзежа’ (Шпіл.). Відаць, форма р. скл. назоўніка айчым (гл.), часткова перааформленая фанетычна ў пачатку слова. Першапачатковае значэнне ’адзежа, якая належыць айчыму’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Іршаве́йка ’рыбалоўная сетка з малымі вочкамі ў сеткавым палатне’ (віц., Нар. лексіка, 34). Мабыць. кандэнсат словазлучэння варшаўская сетка з суф. ‑ейк‑а, часткова перааформлены фанетычна ў пачатку слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)