восходи́ть несов.
1. (подниматься вверх) узыхо́дзіць;
2. (иметь началом) браць пача́так (ад чаго); (происходить) пахо́дзіць (з, ад чаго);
3. (о светилах) усхо́дзіць, узыхо́дзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проклёвываться
1. прадзёўбвацца;
2. перен. (о всходах) прабіва́цца, прараста́ць, узыхо́дзіць;
3. страд. прадзёўбвацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эшафо́т, ‑а, М ‑фоце, м.
Памост для пакарання смерцю; плаха. Смела, высока ўзняўшы галаву, узыходзіць Кастусь Каліноўскі на эшафот. В. Вольскі. / у перан. ужыв. А тут бясстрашна маладосць нясе ў пятлю свае гады, вясну і цвет надзей кладзе на шлісельбургскі эшафот. Вялюгін.
[Фр. échafaud.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
всходи́ть несов.
1. в разн. знач. узыхо́дзіць, усхо́дзіць;
2. (о тесте) падыхо́дзіць;
3. узла́зіць; см. взойти́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прашы́ўка, ‑і, ДМ ‑шыўцы; Р мн. ‑шывак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прашываць — прашыць (у 1 знач.).
2. Тое, што і прошва. Як золата, там Узыходзіць зара, такой паэтычнай, З прашыўкаю сіняй. Броўка.
3. Спец. Аперацыя апрацоўкі металу спецыяльным інструментам тыпу працяжкі.
4. Спец. Металарэзны інструмент тыпу працяжкі для апрацоўкі скразных адтулін ці паглыбленняў у метале.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рып, ‑у, м.
Рэзкі гук, які ўтвараецца пры трэнні, сцісканні і пад. Рып колаў. Рып палазоў. □ Ступаю на хісткія сходцы старой драўлянай лесвіцы. Яны рыпяць пад нагамі, і гэты рып быццам б’е мне ў вушы нечым цяжкім. Сабаленка. Вуліца не спіць: даносяцца прыглушаныя галасы, рып калодзежнага жураўля. Навуменка. У хаце ніхто не абзываўся, нібы не чулі прарэзлівага рыпу дзвярэй і Надзінага тупату ля парога. Бураўкін. / Пра гукі гармоніка. Чутны рып гармоніка, Бубна ранні гром. Узыходзіць сонейка. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пробива́ться
1. в разн. знач. прабіва́цца; (о волосах — ещё) высяда́ць; (о растениях — ещё) узыхо́дзіць;
2. (преодолевать нужду) разг. перабіва́цца; см. проби́ться;
3. страд. прабіва́цца; праканапа́чвацца; см. пробива́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Махіна́цыя ’махлярства’ (ТСБМ). Узыходзіць да лац. māchinātio ’хітрыкі’, ’машына, прыстасаванне’. Прыйшло праз польск. ці рус. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кіслагу́бяц ’губасты’ (Сл. паўн.-зах.). Першая частка складанага слова узыходзіць да першаснай семантыкі дзеяслова кіснуцьі (гл.) ’мокнуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маце́йка ’ляўконія, Mattiola incana R. Br.’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). З польск. maciejka ’тс’. Узыходзіць да імя Maciek < Maciej.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)