развэ́дзгваць
‘размазваць па паверхні што-небудзь густаватае, ліпкае’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
развэ́дзгваю |
развэ́дзгваем |
| 2-я ас. |
развэ́дзгваеш |
развэ́дзгваеце |
| 3-я ас. |
развэ́дзгвае |
развэ́дзгваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
развэ́дзгваў |
развэ́дзгвалі |
| ж. |
развэ́дзгвала |
| н. |
развэ́дзгвала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
развэ́дзгвай |
развэ́дзгвайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
развэ́дзгваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
увазго́льваць
‘замазваць, размазваць, пэцкаць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
увазго́льваю |
увазго́льваем |
| 2-я ас. |
увазго́льваеш |
увазго́льваеце |
| 3-я ас. |
увазго́львае |
увазго́льваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
увазго́льваў |
увазго́львалі |
| ж. |
увазго́львала |
| н. |
увазго́львала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
увазго́львай |
увазго́львайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
увазго́льваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разма́звацца несов.
1. разма́зываться;
2. страд. разма́зываться; размусо́ливаться; см. разма́зваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
квэ́цаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што, чым і без дап.
Разм.
1. Мазаць, размазваць. Квэцаць сцяну. Квэцаць квачом. // Пэцкаць, брудзіць. Квэцаць адзежу.
2. перан. Дрэнна, безгустоўна маляваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кэ́ця ’размазня’ (Клім.). Да *квэця ад квэцаць (гл.) ’размазваць’, Параўн. кецала (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перапу́цкаць ’перабоўтаць ежу, выбраўшы смачнае’ (Скарбы). Да пера- (гл.) і пу́цкаць ’размазваць, вэдзгаць’, гл. пу́ца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пу́цкала ’мурза, бруднюха’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Ад пу́і©каць ’размазваць па твары’, гл. пу́ца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разве́заць ’размазаць’, ’расквэцаць’ (Янк. 1, Мат. Гом.). Прыставачнае ўтварэнне ад *ве́заць з няяснай этымалогіяй. Магчыма яно з’яўляецца фанетычным варыянтам вэ́зґаць, вэ́дзгаць ’размазваць’, ’брудзіць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Квэ́цаць ’мазаць, размазваць, пэцкаць, брудзіць’ (ТСБМ, Шат., Нік.). Параўн. квецаць (гл.). Укр. квацати, квецати ’мазаць глінай’, рус. квецать ’тс’, балг. квацам ’мазаць сцены вапнай, глінай’. Гл. квацык і квач.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расква́кліваць ’размазваць’ (мсцісл., Юрч. Вытв.). Да незафіксаваных *ква́кліваць < *ква́кліць (// ква́чыць), вытворнага ад квач (гл.) з узнаўленнем у корані псеўдаэтымалагічнага ‑к‑, які лагічна спалучаецца з эпентытычным плаўным. Гл. таксама квэкаць ’абрабляць, пэцкаць’ (< квэцаць, гл. квецаць). Той жа корань, відаць, і ў квакаці́ць: гразь пад нагамі квакаціць (Варл.), гл. У апошнім выпадку ўсё зводзіцца да гукапераймання, параўн. квакаць, квактаць (гл.) і балг. ква́ча ’кудахтаць, выседжваць куранят’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)