разве́шванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. развешваць — развесіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паразве́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Развесіць усё, многае. Паразвешваць бялізну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раскаве́сіць ’развесіць (губы)’ (слон., Жыв. НС), роскове́сіць ’тс’: губу росковесіў (ТС). Імаверна, ад развесіць з экспрэсіўнай устаўкай ‑ка‑/‑ко‑, асабліва ўласцівай для палескіх гаворак (Ніканчук, Этимология–1977, 123). Параўн. накуве́сіцца (гл.), што да *vesiti, гл. весіць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наразве́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Развесіць, развешаць вялікую колькасць чаго‑н. Наразвешваць партрэтаў. Наразвешваць бялізны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́шаны
1. разве́шанный; см. разве́шаць;
2. разве́шенный; см. разве́сіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
развешваць несов., в разн. знач. разве́шивать; см. разве́сіць, разве́шаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́весіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак., што.
1. Павесіць для агульнага агляду, азнаямлення. Вывесіць сцяг, аб’яву.
2. Развесіць для прасушвання, праветрывання. Вывесіць бялізну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гу́ба, ‑ы, ж.
Тоўсты, у форме капыта грыб, які паразітуе на дрэвах; чага.
губа́ 1, ‑ы́; мн. гу́бы, гу́б, Д ‑а́м; ж.
Скурна-мускульная рухомая складка, якая ўтварае край рота. Верхняя губа. Ніжняя губа. Сціснуць губы. Цмокаць губамі.
•••
Заячая губа — прыроджанае ненармальнае раздваенне верхняй губы ў чалавека.
З пенай на губах гл. пена.
Малако на губах не абсохла у каго гл. малако.
Надзьмуць губы гл. надзьмуць.
Развесіць губы гл. развесіць.
губа́ 2, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.
Назва марскіх заліваў і бухт на поўначы СССР. Обская губа. Кандалакшская губа.
губа́ 3, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.
Гіст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная акруга ў Рускай дзяржаве 16–17 стст., якая адпавядала пазнейшаму павету.
губа́ 4, ‑ы́, ж.
Разм. Гаўптвахта. — Ну, раскіс. Нервы распусціў, барышня. Вернемся, — на трое сутак на губу. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расцягну́ць, -цягну́, -ця́гнеш, -ця́гне; -цягні́; -ця́гнены і -ця́гнуты; зак.
1. каго-што. Нацягваючы, павялічыць у аб’ёме ці даўжыні.
Р. боты.
2. што. Нацягнуўшы, раскласці, развесіць, разаслаць.
Р. дыван на падлозе.
3. што. Размясціць доўгім радам або паласой на якой-н. адлегласці.
Р. абоз.
Р. фронт.
4. што. Пашкодзіць пры моцным напружанні, удары, неасцярожным руху (сухажылле, звязкі і пад.).
5. што. Зрабіць празмерна працяглым.
Р. работу на месяц.
6. што. Разабраць, разнесці па частках у розныя бакі.
Р. бярвенне.
7. што. Раскрасці (разм.).
8. каго (што). Адцягнуць адно ад аднаго, разняць.
|| незак. расця́гваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. расцяжэ́нне, -я, н. (да 1 і 4 знач.), расця́жка, -і, ДМ -жцы, ж. (да 1, 2 і 4 знач.; разм.) і расця́гванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пялёстак ’асобны лісток з вяночка кветкі’ (ТСБМ, Гарэц., Др.), мн. л. пялёсткі перан. ’губы’: пялёсткі развесіць іран. ’ныць, румзаць’ (Даніл. Сл.). Няясна. Магчыма, метатэза з рус. лепесто́к ’асобны лісток з вяночка кветкі’; аднак не выключана сувязь з пе́лесць ’вуха (канец) у ночвах або карыце; пласт’ (Нас.), з унутранай формай ’пластоў перыферыйная плоская частка прадмета’, сюды ж, магчыма, польск. мазав. pieleść ’хвост бабра’ (1472), якое Банькоўскі (2, 551) ідэнтыфікуе з бел. пелесць (пра “хвост” ночваў) і чэш. дыял. pelest (пра “хвост” ложка, печы, карыта), якія разглядаюцца як “рэліктавыя” словы няяснага паходжання (гл. таксама Махэк₂, 443). Борысь (SFPS, 23, 106) з далучэннем паўднёваславянскіх фактаў, параўн. балг. радопск. пе́лест, пелестьо́ ’выступаючая частка хаты, дзе сушаць адзенне, плады і інш.’ рэканструюе *pelestъ, *pelʼustь ’канец, край чаго-небудзь’, якое абагульняецца як ’выступаючая ці прыпаднятая частка чаго-небудзь’ (БЕР, 5, 139). Параўн. і пе́лясць ’біла ложка’ (Сцяшк. Сл.), пе́лішчы (piéliščy) ’папярочныя канцы начовак, карытаў і чаўноў’, пе́люшцы ’закраіны ў начоўках’ (ТСБМ, Варл.). Гл. таксама Куркіна, Этимология–1991–1993, 32–45. Гл. пялюстка, пелюсць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)