пры́ступ, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. прыступіць.

2. Атака, штурм.

Ісці на п.

Прыступам захапіць горад.

3. Вострае праяўленне адзнак хваробы, страху і пад.

П. кашлю. П. рэўнасці.

Сардэчны п.

◊

Ані прыступу да каго (разм.) — не магчы падысці, звярнуцца да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыступі́цца, -уплю́ся, -у́пішся, -у́піцца; зак.

1. да каго-чаго. Наблізіцца, падысці блізка; звярнуцца да каго-н.

Па балоцістым беразе не п. да ракі.

Сёння да яго не п., такі злы.

2. да чаго. Тое, што і прыступіць (у 3 знач.).

|| незак. прыступа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прысту́пны, ‑ая, ‑ае.

Абл. Да якога можна прыступіцца, прыступіць; даступны. Данька смяяўся сабе, што Зінка стала больш смелая, больш прыступная і ў той жа час нейкая больш задзірыстая. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распача́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -ча́ў, -чала́, -ло́; -чні́; -ча́ты; зак., што.

1. Акгыўна прыступіць да ажыццяўлення чаго-н.; узяцца за якую-н. справу.

Р. будаўніцтва.

2. Пачаць карыстацца чым-н., ужываць што-н.

Р. каробку цукерак.

|| незак. распачына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. распачына́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыступа́ць несов.

1. (да чаго) приступа́ть; (к чему); начина́ть (что);

2. (шагнув, приближаться) приступа́ть;

1, 2 см. прыступі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рубе́ж, -бяжа́, мн. -бяжы́, -бяжо́ў, м.

1. Тое, што і граніца (у 1 знач.).

Вадзяны р.

Зорка ахоўваць рубяжы нашай Радзімы.

У яго жыцці намеціўся новы р. (перан.).

2. Паласа зямлі, зручная або абсталяваная для вядзення баявых дзеянняў.

Абаронны р.

Выйсці на новыя рубяжы (таксама перан.: прыступіць да вырашэння новых задач).

|| прым. рубе́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прысту́па ’муж, які пасяліўся пасля жаніцьбы ў доме сваёй жонкі; прымак’ (Інстр. 2; Клім.), пріступнік ’тс’ (брэсц., кобр., Шн. 3), прысту́пы ’прымы’ (кам., Жыв. НС). Нулявы дэрыват ад прыступі́ць з тэматычным ‑а. Параўн. славац. prístupnik ’прымак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заня́цца¹, займу́ся, зо́ймешся, зо́ймецца; займі́ся; зак.

1. чым. Пачаць што-н. рабіць, прыступіць да якога-н. занятку.

З. спортам.

2. кім-чым. Накіраваць сваю ўвагу на каго-, што-н., праявіць цікавасць да каго-, чаго-н.

З. хворым.

З. сабой (пачаць клапаціцца пра сваю знешнасць, здароўе).

3. з кім. Дапамагчы каму-н. у вучобе, занятках.

З. з адстаючымі вучнямі.

|| незак. займа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заступі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; зак.

1. каго-што. Замяніць, замясціць.

З. старога майстра ля станка.

2. на што і без дап. Замяніўшы каго-н., прыступіць да работы.

З. на дзяжурства.

З. на пост.

3. каго-што. Загарадзіць, засланіць сабой.

З. каго-н. сабой.

4. што каму. Загарадзіць, зрабіць перашкоду.

З. дарогу каму-н. (таксама перан.: перашкодзіць дзейнасці каго-н.).

5. што. Пераступіць.

Конь заступіў ляйчыну.

|| незак. заступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пры́сту́пка ’падножка, ступенька, па якіх падымаюцца ўверх або спускаюцца ўніз’ (ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Касп., ЛА, 4, Бяльк.), пры́сту́пкі, прісту́пкі, прусту́пкі ’ганак; ступенькі перад парогам’ (Шушк., Сл. ПЗБ, ЛА, 4). Рус. дыял. присту́пка ’падстаўка, падножка, каб узлезці на печ’, ’лесвічка’; ’ганак’; укр. присту́пки ’прыступкі лесвіцы, ганка’. Утварэнне з суф. ‑к‑ ад прыступі́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)