прыгажу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Прыгожы чалавек.
2. перан. Пра што-н. вельмі прыгожае.
П.-цеплаход.
|| памянш. прыгажу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).
|| ж.
прыгажу́ня, -і, мн. -і, -жу́нь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
краса́вица красу́ня, -ні ж., прыгажу́ня, -ні ж., прыго́жая, -жай ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гу́рыя, ‑і, ж.
Згодна з каранам, вечна маладая прыгажуня, якая жыве ў раі і ўпрыгожвае там жыццё праведнікаў.
[З арабск.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кра́ля, ‑і, ж.
Разм. Красуня, прыгажуня. «Напэўна гэта і ёсць тая краля, за якою так падаюць усе хатовіцкія кавалеры», — падумаў Лабановіч. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
преле́стница спаку́сніца, -цы ж.; чараўні́ца, -цы ж.; красу́ня, -ні ж., прыгажу́ня, -ні ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Весялуня (фальк.) ’весялуха’ (КТС, Казкі і лег.) утворана ад адпаведнага назоўніка мужчынскага роду весялу́н па аналогіі да прыгажуня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прадузя́тасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прадузятага. Прадузятасць думкі.
2. Прадузятыя адносіны да каго‑н. Каб не мая прадузятасць, я мог бы адразу сказаць, што яна — рэдкая прыгажуня. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
красу́ня, ‑і, ж.
Тое, што і прыгажуня. «А, гэта і ёсць той каморнік, у чыю дачку ўсе тутэйшыя кавалеры закахаліся. Дык вось дзе жыве яна, гэта красуня!» Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хваста́ты, ‑ая, ‑ае.
З вялікім або густым хвастом. Вогненная хвастатая прыгажуня-лісіца жыла ў лагеры даўно. Няхай. Міма праплываюць прыгожыя хвастатыя птушкі. «ЛіМ». // Які мае хвост, доўгі канец. Хвастатая камета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысу́ха 1 ’каханая, любая’ (ТСБМ), ’прыгажуня, чараўніца’ (Мат. Гом.). Параўн. укр. присо́хнути ’адчуўшы сімпатыю, прыхільнасць да некага, надта пакахаць яго’, рус. дыял. прису́ха ’каханы чалавек; прыгажуня’, ’чараўніца’. Гл. наступнае слова.
Прысу́ха 2 ’злая (міфічная) істота’; ’звышнатуральная сіла’ (Інстр. 2, Мат. Гом.). Утворана ад прысушыць ’прыманіць варажбой, прымусіць каго-небудзь сохнуць ад кахання’ (ТСБМ, Сл. Брэс., Мат. Гом.), гл. сушыць. Параўн. рус. дыял. прису́ха ’прыварожванне, чараўніцтва; вядзьмарства’; укр. прису́шений ’прычараваны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)