прыгажу́ня
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прыгажу́ня |
прыгажу́ні |
| Р. |
прыгажу́ні |
прыгажу́нь |
| Д. |
прыгажу́ні |
прыгажу́ням |
| В. |
прыгажу́ню |
прыгажу́нь |
| Т. |
прыгажу́няй прыгажу́няю |
прыгажу́нямі |
| М. |
прыгажу́ні |
прыгажу́нях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыгажу́ня, ‑і, ж.
1. Прыгожая жанчына. Сама Таня, стройная прыгажуня, сядзела за сваім сталом, бразгаючы лічыльнікамі і зрэдку прыслухоўваючыся да размоў. Лупсякоў. Насця Рагіна карысталася славай прыгажуні на ўвесь сельсавет. Шамякін. // Разм. У звароце да жанчыны або дзяўчыны. Сядзіць у малым пакойчыку дзяўчына з русымі косамі. Загледзеўся Іван на яе. — Хто ты будзеш, прыгажуня? — пытаецца. Якімовіч.
2. Аб кім‑, чым‑н. прыгожым. Пад паплаўком, у тым таямнічым падводным царстве, куды патанула прынада, прачнулася ўжо далікатная прыгажуня плотка. Брыль. Я спяваў аб роднай пушчы, Аб ялінах-прыгажунях, А згадаў ён пальмаў засень, Сцежкі тыгравыя ў джунглях. Гілевіч.
•••
Пісаная прыгажуня — вельмі прыгожая, такая, як на малюнку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгажуня, красуня; краля (разм.); чараўніца, царэўна (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
валаво́кі, -ая, -ае.
З вялікімі спакойнымі вачамі.
Валавокая прыгажуня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
красу́ня, -і, мн. -і, -су́нь, ж.
Тое, што і прыгажуня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гра́цыя
‘прыгажуня’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
гра́цыя |
гра́цыі |
| Р. |
гра́цыі |
гра́цый |
| Д. |
гра́цыі |
гра́цыям |
| В. |
гра́цыю |
гра́цый |
| Т. |
гра́цыяй гра́цыяю |
гра́цыямі |
| М. |
гра́цыі |
гра́цыях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гу́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.
У ісламе: вечна юная прыгажуня, якая жыве ў раі і цешыць праведнікаў, што туды трапілі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пі́саны, -ая, -ае.
Напісаны ад рукі.
Пісаныя кнігі.
Гаварыць як па пісаным (бойка, гладка).
◊
Пісаны прыгажун або пісаная прыгажуня — пра вельмі прыгожага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскраса́вица прыгажу́ня, -ні ж., красу́ня, -ні ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)