праўдалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.

Які любіць праўду; праўдзівы. Праўдалюбівы чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

става́ць, стае́; безас.; незак., чаго.

1. Хапаць чаго-н. для каго-, чаго-н.

На ўсё гэта не стае ні сіл, ні часу.

2. Мець магчымасці, сілы, здольнасці рабіць што-н.

Не ставала рашучасці сказаць праўду.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пілю́ля, -і, мн. -і, -лю́ль, ж.

Лякарства, спрасаванае ў форме галачкі, шарыка.

Прыняць пілюлю ад кашлю.

Паднесці пілюлю (таксама перан.: зрабіць што-н. непрыемнае; разм.). Праглынуць пілюлю (таксама перан.: моўчкі сцярпець справядлівы папрок, непрыемную для сябе праўду).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

непраўдападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які не падобны на праўду, не адпавядае рэчаіснасці. Непраўдападобныя чуткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

све́тач, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне для асвятлення хаты з дапамогай лучыны або смалістых корчыкаў; дзед² (уст.).

Запаліць с.

2. перан. Пра таго, хто нясе з сабой ісціну, асвету, свабоду, культуру, праўду.

Францыск Скарына — наш с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыхарашы́ць, -рашу́, -ро́шыш, -ро́шыць; -ро́шаны; зак., каго-што (разм.).

1. Зрабіць больш прыгожым, надаць прыгажэйшы выгляд.

П. горад к святу.

2. перан. Падаць у больш прыгожым выглядзе, чым у сапраўднасці.

П. героя. П. праўду.

|| незак. прыхаро́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыхаро́шванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пра́ўда, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Тое, што адпавядае рэчаіснасці; ісціна.

Гаварыць праўду.

П. вочы коле (прыказка). Што п., то п. (сапраўды, на самай справе; разм.).

2. Парадак, заснаваны на справядлівасці, сумленнасці.

Шукаць праўды.

Стаяць за праўду.

3. Тое, што і правата (разм.).

Ваша п. (вы правы).

4. у знач. вык. і пабочн. сл. Сапраўды, на самай справе.

І п., дождж ідзе.

Я, п., забыла пра сход.

5. злуч. уступальны. Хоць і (разм.).

Сенакос добры, п. крыху далекавата ад вёскі.

Па праўдзе кажучы, пабочн. сл. (разм.) — ужыв. пры падкрэсліванні правільнасці, праўдзівасці сказанага, таго, што сцвярджаецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праўдападо́бнасць, ‑і, ж.

Падобнасць на праўду. У апавяданні «Вяселле» жыццёвая праўда ёсць, ёсць і пэўная праўдападобнасць сітуацый. Кучар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абма́н, ‑у, м.

Мана, няпраўда; памылковае ўяўленне аб чым‑н. [Зося:] — Глядзі, няма абману. Я праўду ўсю кажу. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пои́стине нареч., книжн. сапраўды́, па пра́ўдзе; на са́май спра́ве;

пои́стине говоря́ па пра́ўдзе (пра́ўду) ка́жучы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)