устраша́ть несов. стра́шыць, застра́шваць; (запугивать) пужа́ць; пало́хаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выстра́шваць
‘палохаць каго-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
выстра́шваю |
выстра́шваем |
| 2-я ас. |
выстра́шваеш |
выстра́шваеце |
| 3-я ас. |
выстра́швае |
выстра́шваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
выстра́шваў |
выстра́швалі |
| ж. |
выстра́швала |
| н. |
выстра́швала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
выстра́швай |
выстра́швайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
выстра́шваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ляка́ць
‘палохаць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ляка́ю |
ляка́ем |
| 2-я ас. |
ляка́еш |
ляка́еце |
| 3-я ас. |
ляка́е |
ляка́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ляка́ў |
ляка́лі |
| ж. |
ляка́ла |
| н. |
ляка́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ляка́й |
ляка́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ляка́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пуга́ть несов. пужа́ць, пало́хаць; (полошить) пу́дзіць; (стращать) стра́шыць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пало́хацца несов.
1. пуга́ться, страши́ться;
2. страд. пуга́ться; страши́ться; устраша́ться; см. пало́хаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пужа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак., каго (што).
Наводзіць страх, палохаць.
|| зак. спужа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і напужа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны.
Напужаў мех, дык і торба страшна (прыказка).
|| аднакр. пужну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́
|| наз. пужа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пужа́ць ’палохаць, страшыць’ (ТСБМ; Нас.; Шат.; Сержп.; ТС; швянч., Сл. ПЗБ), пужа́цца ’палохацца, лякацца, жахацца’ (Гарэц.; Шымк. Собр., Растарг.; швянч., Сл. ПЗБ), рус. пужа́ть ’палохаць’. Ітэратыў ад пу́дзіць ’палохаць, гнаць’, першапачаткова, магчыма, *пуджаць, параўн. радзі́ць — раджа́ць, хадзі́ць — дыял. ха(д)жа́ць ’даглядаць пчол’ і пад.; параўн. таксама польск. дыял. pędzać ’гнаць; паганяць’ ад pędzić ’прымушаць бегчы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выгро́зы ’прачуханка’, рус. ’пристрастка’ (Байк. і Некр.), выгро́за ’староннасць, прадузятасць’ (Бяльк.). Да выгража́ць ’пагражаць, палохаць’; параўн. польск. wygrażać ’тс’, што ўтворана ад гразіць ’пагражаць’ (гл.); не зусім яснае семантычнае развіццё, калі прыняць, што ў Бялькевіча правільна вызначана значэнне слова; параўн. таксама чэш. vyhrůzka ’пагроза’, рус. ’острастка’ і vyhrožovati ’пагражаць, палохаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пэ́ньдзік ’мясцовая назва печкура’ (д.-гарад., Звязда, 1995, 21 сак.). Лакальнае ўтварэнне ад пэндзіць ’гнаць, даганяць’ (гл.), магчыма, пад уплывам пудзіць ’палохаць’, параўн. пудзік ’верабей’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пужа́ка ’здань, прывід’ (ТС), пужайка ’вобарацень’: вуйдзе певень, а зойдзе пень (мазыр., Цыхун, вусн. паведамл.), пу́жално ’здань’ (ТС), пу́жалка ’пудзіла; здань прывід; застрашванне дзяцей’ (ТС). Ад пужаць ’палохаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)