паддамкра́чваць

‘падымаць што-небудзь з дапамогай дамкрата (паддамкрачваць машыну)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. паддамкра́чваю паддамкра́чваем
2-я ас. паддамкра́чваеш паддамкра́чваеце
3-я ас. паддамкра́чвае паддамкра́чваюць
Прошлы час
м. паддамкра́чваў паддамкра́чвалі
ж. паддамкра́чвала
н. паддамкра́чвала
Загадны лад
2-я ас. паддамкра́чвай паддамкра́чвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час паддамкра́чваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

вски́дывать несов. ускіда́ць, ускі́дваць; (поднимать) узніма́ць, падыма́ць; см. вски́нуть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падыма́нне, ‑я, м.

Дзеянне паводле дзеясл. падымаць — падняць (у 1–4, 7 знач.) і падымацца — падняцца (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

што́ра, -ы, мн. -ы, штор, ж.

Заслона на акно, якую можна падымаць, апускаць або рассоўваць у бакі.

Апусціць, падняць шторы.

Рассунуць шторы.

|| памянш. што́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| прым. што́равы, -ая, -ае і што́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бунтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.

1. Падымаць бунт¹, удзельнічаць у бунце¹.

2. каго-што. Падбухторваць да бунту¹.

Б. народ.

3. перан. Пратэставаць, упарта не згаджацца.

Не магу вечарам дзяжурыць: жонка бунтуе.

4. каго. Збіваць з толку.

Ты мяне не бунтуй, я сам разбяруся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

поднима́ть несов.

1. (снизу) падыма́ць, падніма́ць;

поднима́ть плато́к с по́лу падыма́ць (падніма́ць) ху́стку з падло́гі;

поднима́ть тя́жесть падыма́ць (падніма́ць) цяжа́р;

поднима́ть на ли́фте падыма́ць (падніма́ць) на лі́фце;

поднима́ть но́гу, ру́ку падыма́ць (падніма́ць) нагу́, руку́;

поднима́ть пова́ленный забо́р падыма́ць (падніма́ць) пава́лены плот;

поднима́ть я́корь падыма́ць (падніма́ць) я́кар;

поднима́ть флаг на корабле́ падыма́ць (падніма́ць) сцяг на караблі́;

поднима́ть за́навес падыма́ць (падніма́ць) засло́ну;

поднима́ть паруса́ падыма́ць (падніма́ць) парусы́;

су́дно поднима́ет сто тонн су́дна падыма́е (падніма́е) сто тон;

поднима́ть пе́тли падыма́ць (падніма́ць) пе́тлі;

поднима́ть с посте́ли падыма́ць (падніма́ць) з пасце́лі (будзі́ць);

поднима́ть воротни́к настаўля́ць (падыма́ць, падніма́ць) каўне́р;

2. в др. знач. узніма́ць, уздыма́ць; падыма́ць; (ставить) ста́віць; (возвышать) узвыша́ць; (повышать) павыша́ць; (будить) будзі́ць; (начинать) пачына́ць, усчына́ць, распачына́ць; (вспугивая, выгонять) узганя́ць; успу́джваць;

поднима́ть восста́ние узніма́ць паўста́нне;

поднима́ть ору́жие узніма́ць збро́ю;

поднима́ть производи́тельность труда́ узніма́ць (павыша́ць) прадукцы́йнасць пра́цы;

поднима́ть культу́рный у́ровень узніма́ць (павыша́ць) культу́рны ўзро́вень;

поднима́ть акти́вность узніма́ць (павыша́ць) акты́ўнасць;

поднима́ть вопро́с узніма́ць (ста́віць) пыта́нне;

поднима́ть глаза́ на кого́, на что узніма́ць во́чы на каго́, на што;

поднима́ть авторите́т узніма́ць (павыша́ць) аўтарытэ́т;

поднима́ть го́лос в защи́ту кого́, чего́ узніма́ць го́лас у абаро́ну каго́, чаго́;

поднима́ть дух, настрое́ние узніма́ць дух, настро́й;

поднима́ть на́ ноги прям., перен. узніма́ць на но́гі;

поднима́ть на́ смех узніма́ць (падыма́ць) на смех;

поднима́ть у́ровень воды́ узніма́ць (павыша́ць) узро́вень вады́;

поднима́ть бро́ви узніма́ць (падыма́ць) бро́вы;

поднима́ть крик усчына́ць крык;

поднима́ть разгово́р пачына́ць (усчына́ць) размо́ву;

поднима́ть де́ло распачына́ць спра́ву;

поднима́ть целину́, пар узніма́ць (узо́рваць) цаліну́, папа́р;

поднима́ть дичь узганя́ць (успу́джваць) дзічы́ну;

◊

поднима́ть бока́л падыма́ць (падніма́ць) ке́ліх;

поднима́ть вы́ше падыма́ць (падніма́ць) вышэ́й;

поднима́ть ру́ку на кого́ узніма́ць руку́ на каго́;

поднима́ть нос задзіра́ць нос;

поднима́ть на во́здух узрыва́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ *Павіндава́ціся, повындоватысь ’скрывіцца, нагнуцца’ (Клім.). Дэрыват на аснове запазычанага ням. winden ’круціць, вярцець, падымаць цяжар’. Можна было б дапусціць пасрэдніцтва польск. windować, але яго значэнне ’падымаць цяжар, цягнуць уверх’ далёка ад бел. Параўн. яшчэ вінда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вагава́ць 1 ’баранаваць’. Балтызм. Параўн. літ. vagóti ’баранаваць’, vagà ’баразна’ (Аткупшчыкоў, Лекс. балтызмы, 32).

Ваґава́ць 2 ’будзіць, падымаць са сну’ (зламоўн.) (Сцяц.). Гук ґ выбухны. Указанне на тое, што слова ўжываецца зламоўна, дазваляе меркаваць, што перад намі перанос значэння вагаваць ’з цяжкасцю ўзнімаць’ (< ваг ’рычаг’) > вагаваць ’падымаць са сну’ > ’будзіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шчаці́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.

Падымаць угору, натапырваць поўсць, шчацінне і пад. Воўк шчацініць поўсць. // перан. Ставіць тарчма што‑н., рабіць што‑н. падобным на шчацінне. Вецер на страсе шчацініць салому.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ву́сцілка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Подсцілка з тонкай скуры, кардону, палатна ў абутку, да якой прымацоўваецца падэшва. Я сапраўды баяўся падымаць ногі, каб не паказаць пратаптаных да вусцілкі чаравікаў. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)