абжарга́ць
‘падрапаць што-небудзь (руку, твар); асядлаць, сесці верхам на што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абжарга́ю |
абжарга́ем |
| 2-я ас. |
абжарга́еш |
абжарга́еце |
| 3-я ас. |
абжарга́е |
абжарга́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абжарга́ў |
абжарга́лі |
| ж. |
абжарга́ла |
| н. |
абжарга́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абжарга́й |
абжарга́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абжарга́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
падра́паны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад падрапаць.
2. у знач. прым. У драпінах, абшарпаны. Петушонак, сагнуўшыся, прысеў над падрапаным партфелем, хуценька адшпіліў яго і палез у сярэдзіну. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расцара́пать сов. разадра́ць, раздзе́рці, мног. параздзіра́ць; (во многих местах) паабдзіра́ць, падра́паць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́чухаць
‘адскрэбці, падрапаць, падраць што-небудзь, каб пазбавіцца свербу; перажыць, паправіць, падлячыць што-небудзь; вывесці што-небудзь (хваробу, крыўду)’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́чухаю |
вы́чухаем |
| 2-я ас. |
вы́чухаеш |
вы́чухаеце |
| 3-я ас. |
вы́чухае |
вы́чухаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́чухаў |
вы́чухалі |
| ж. |
вы́чухала |
| н. |
вы́чухала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́чухай |
вы́чухайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́чухаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
шы́хнуць
‘прашаптаць, сказаць паўшэптам што-небудзь і без прамога дапаўнення; абурыцца; адсекчы, падрапаць што-небудзь, ударыць каго-небудзь і без прамога дапаўнення (па чым-небудзь)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шы́хну |
шы́хнем |
| 2-я ас. |
шы́хнеш |
шы́хнеце |
| 3-я ас. |
шы́хне |
шы́хнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
шы́хнуў |
шы́хнулі |
| ж. |
шы́хнула |
| н. |
шы́хнула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
шы́хні |
шы́хніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
шы́хнуўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абшарпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Падраць, носячы; абнасіць (пра адзенне). Абшарпаць падол. // Паабдзіраць, падрапаць што‑н. пры неасцярожным працяглым карыстанні. [Аляксей Сцяпанавіч:] — Калоціцца.. [Тарлецкі] над.. [вудзільнамі], як маці над сваім першым дзіцем. Хаця каб не абшарпаць таго лаку, не абламаць канцы. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абадра́ць, абдзяру́, абдзярэ́ш, абдзярэ́; абдзяро́м, абдзераце́, абдзяру́ць; абдзяры́; абадра́ны; зак., каго-што.
1. Здзерці з усіх бакоў, абдзерці, злупіць, ачысціць.
А. кару.
А. пяньку.
2. Пакрыць драпінамі; падрапаць.
А. нос.
3. перан. Абабраць, абакрасці, ашуканствам пазабіраць што-н. у каго-н. (разм.).
А. пакупніка.
|| незак. абдзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абдзіра́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.) і абдзі́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
поцара́пать сов.
1. падра́паць, абдзе́рці, абадра́ць; (во многих местах) паабдзіра́ць;
2. перен., разг. (плохо пописать) пакрэ́мзаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абадра́ць, абдзяру, абдзярэш, абдзярэ; абдзяром, абдзераце; зак., каго-што.
1. Здзерці з усіх бакоў, з усёй паверхні чаго‑н. верхні слой, пакрыццё і пад.; абдзерці. Абадраць кару. □ Да абеду гумно абадралі: свіцілася голае — сохамі, кроквамі, рабрынамі жэрдак. Мележ. // Падрапаць руку, твар і пад. Драпануў Вараны ў кусты направа, абадраў аб каравы пень на баку скуру і залапатаў капытамі ўніз, к рэчцы. Чорны.
2. перан. Разм. Тое, што і абабраць (у 2 знач.).
•••
Абадраць (абдзерці, абабраць, аблупіць) як ліпку — адабраць усё начыста, аграбіць. Айда, мурзатыя, на працу! Што? Яны нас хутка абдзяруць, як ліпку! Лынькоў.
Абадраць як сідараву казу — абадраць, абабраць поўнасцю, цалкам. А Мікіцёнак учора каня купіў у Даўгінаве, але кульгавы, падла, і Мікіцёнак усунуў сорак рублёў цыгану, чорту лысаму. Абадралі як сідараву казу. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)