я́сеневы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і ясянёвы. Простая рэч — лыжы, звычайныя бярозавыя ці ясеневыя лыжы, лёгкія і такія неабходныя ў паўночных снягах. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лы́жбы ’лыжы’ (Сцяшк.), лы́жвы ’тс’ (зэльв., Сцяц. Словаўтв.; ТС), укр. ли́жва ’лыжа’, рус. лы́жва ’судна на Дняпры, Бугу, Прыляці’ (Даль), польск. łyżwa, łyżwy і łyżba ’лыжы’, ’палоззе ў санях’, ’вузкія, жалезныя палазы для каўзання на лёдзе’, ст.-польск. łyżwy ’пантоны’, тыкацінск. ’судна для перавозкі збожжа’ — да прасл. паўн. lyži, lyžьve > лы́жы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дэсе́ртны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дэсерту. Дэсертнае віно. Дэсертная лыжы,
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лыжаро́леры, ‑аў; адз. лыжаролер, ‑а, м.
Лыжы на роліках для летніх трэніровак лыжнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навастры́ць сов. наточи́ть, отточи́ть, наостри́ть; (бритву — ещё) напра́вить;
◊ н. лы́жы — навостри́ть лы́жи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сла́ламны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да слалама. Слаламная траса. // Які служыць для слалама. Слаламныя лыжы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скачко́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да скачка (у 1 знач.). Скачковыя практыкаванні. // Прызначаны для скачкоў. Скачковыя лыжы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
І́рты ’лыжы’ (Гарэц., Касп., Бяльк.; Маш., 26). Рус. арл., смал. и́рты ’лыжы’; параўн. таксама славен. rtíče ’сані’. Ст.-рус. рты ’лыжы’ зафіксавана ў Ніканаўскім летапісе пад 1444 г. (спіс XVI ст.). Бел. лексема з прыстаўным і‑ ўзыходзіць да ст.-рус. рты і генетычна звязана з *rъtъ (гл. рот.). Назва паводле формы загнутых і завостраных спераду палазоў; параўн. ст.-рус. рътъ ’верх’, ’пярэдняя частка, нос у карабля’, славен. ŕt ’вастрыё’, ’мыс’, серб.-харв. р̑т ’верхавіна, вострая частка якога-н. прадмета’, ’мыс’, балг. рът ’узгорак, узвышша’, макед. ʼрт ’мыс’. Гл. нарты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
смалі́ць¹, смалю́, смо́ліш, смо́ліць; смо́лены; незак., што.
1. Насычаць смалой.
С. канат.
2. Мазаць паверхню чаго-н. смалой.
С. шпалы.
С. лыжы.
|| зак. вы́смаліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены, абсмалі́ць, -смалю́, -смо́ліш, -смо́ліць; -смо́лены і асмалі́ць, асмалю́, асмо́ліш, асмо́ліць; асмо́лены.
|| наз. смале́нне, -я, н. і смо́лка, -і, ДМ -лцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уха́біна, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і ухаба. Падскаквае на ўхабінах лёгкая двухколка. «Маладосць». Па вуліцах ехаць лягчэй, толькі лыжы кідае на ўхабінах. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)