Плоскія драўляныя або пластыкавыя палазкі для перамяшчэння па снезе, прымацаваныя да абутку.
Хадзіць на лыжах.
|| прым.лы́жны, -ая, -ае.
Л. паход.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лы́жы (ед. лы́жа ж.) лы́жи;
○ бегавы́я л. — беговы́е лы́жи;
◊ навастры́ць л. — навостри́ть лы́жи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лыжы 6/448
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
лы́жы, ‑аў; адз. лыжа, ‑ы, ж.
Плоскія драўляныя загнутыя спераду палазы, якія прымацоўваюць да абутку для перамяшчэння па снезе. Хадзіць на лыжах. □ Мы змораныя ля сасны Зрабілі б свой прывал, Дзе лыжаў след, як дзве струны, Пралез праз перавал.Танк.// Узлётна-пасадачныя палазы самалёта, якія ўстанаўліваюцца замест колаў у зімні час.
•••
Навастрыць лыжыгл. навастрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лы́жы ’плоскія драўляныя палазы для перасоўвання па снезе, загнутыя спераду’ (ТСБМ, Маш., Бяльк.; зэльв., Сцяц. Словаўтв.; Сцяшк.), рус.лы́жи, ст.-рус.лыжи (XII ст.); параўн. бел.лы́жвы (гл.). Прасл.паўн.lyži, lyžьve ’прыстасаванне для хуткага перасоўвання па снезе або лёдзе’, ’палазы’, ’прадаўгаватыя прадметы: судна, баржа і інш.’ Паводле Фасмера (2, 540), звязана з рус.лызга́ть ’слізгаць па лёдзе’, лызну́ть, лызгону́ть ’вышмыгнуць’, балг.лъзгам се ’катаюся на каньках’, а Слаўскі (5, 448) дадае і каш.łužgi, łużgawki, для якіх першаснымі лічыць łyzga, łyzgawka або łuzga, łuzgawka. Звычайна да іх прыводзяць і.-е. адпаведнікі: лат.lužas, ludes, lug̓es̓ доўгія паляўнічыя лыжы’, літ.šliū̃žes ’палазы’, šliaũžti ’паўзці’, лат.šlūžât ’слізгаць’, гал.sluiken ’красціся’. Куркіна (Этимология–72, 72), прызнаючы роднасць лексемы lyži з lyzgati, выключае супастаўленне яе з балтыйскімі лексемамі. Гл. таксама ZfSl, 8, 877. Сюды ж лы́жнік, лы́жніца, лыжня́ (ТСБМ), якія з рус. мовы (хаця параўн. яшчэ ст.-рус.лыжникъ ’воін на лыжах’; лыжница, лыжня ’след ад палазоў, лыжня’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лы́жаж., лы́жынаж., мн.лы́жы Ski [ʃi:] m -s, -er, Schi m -s, -er; Brétter pl (лыжы); Kúfe f -, -n (аэрасанейі г. д.);
спарт.го́рныя лы́жы Alpínski pl;
во́дныя лы́жы Wásserski pl; Wásserschi pl;
лы́жы для ху́ткаснага спу́скуÁbfahrtski pl;
го́начныя лы́жы Lánglaufski pl;
◊
навастры́ць лы́жыразм. die Flucht ergréifen*; die Béine in die Hand néhmen*;
хадзі́ць на лы́жах Schi láufen*, Ski [Schi] fahren*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Водныя лыжы 3/143
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)