чадзі́ць

‘куродымець, курэць, вылучаць пры гарэнні чад’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. чаджу́ чадзі́м
2-я ас. чадзі́ш чадзіце́
3-я ас. чадзі́ць чадзя́ць
Прошлы час
м. чадзі́ў чадзі́лі
ж. чадзі́ла
н. чадзі́ла
Загадны лад
2-я ас. чадзі́ чадзі́це

Іншыя варыянты: ча́дзіць.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кури́ться

1. (выделять дым) курэ́ць;

2. (о пыли, тумане) куры́цца;

3. страд. куры́цца; см. кури́ть​ 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чадзі́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

1. Куродымець, курэць, вылучаць пры гарэнні чад (у 2 знач.). Чадзіў ліхтар «лятучая мыш», было душна, смярдзела прэлымі анучамі. Шамякін. Лямпы чадзілі, і шкло на абедзвюх было закуранае. Арабей.

2. Напускаць чаду куды‑н., дыміць чым‑н. [Васіль] дастаў цыгарэту, але не стаў чадзіць у вагоне. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закурэ́ць ​1, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Пакрыцца сажай; задыміцца ​1. Закурэлі сцены ў асеці. □ — Ты мне, Марынка, як заўсёды, падрыхтуй крыху вады, і я апаласнуся, а то закурэў. Скрыпка. Толькі сёння я заўважыў, як закурэла даўно нячышчанае шкло на лямпе. Карамазаў.

закурэ́ць ​2, ‑зе; зак.

Пачаць курэць.

•••

Аж (толькі) пыл закурэў гл. пыл.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курыцца, курэць, курэцца, клубіцца, пыліцца, пыліць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

копти́ть несов.

1. (вялить в дыму) вэ́ндзіць;

2. (испускать копоть) курэ́ць, куро́дыміць, курады́міць;

ла́мпа копти́т ля́мпа куры́ць;

3. (покрывать копотью) заку́рваць, закуро́дымліваць, закурады́мліваць;

◊

копти́ть не́бо пренебр. смуро́дзіць свет;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гарэць / ярка: палаць, палыхаць / вялікім полымем: шугаць / слаба: курэць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)