шпінгале́т

‘засаўка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шпінгале́т шпінгале́ты
Р. шпінгале́та шпінгале́таў
Д. шпінгале́ту шпінгале́там
В. шпінгале́т шпінгале́ты
Т. шпінгале́там шпінгале́тамі
М. шпінгале́це шпінгале́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

задви́жка за́саўка, -кі ж.; (оконная и т. п.) за́шчапка, -кі ж.;

гидравли́ческая задви́жка техн. гідраўлі́чная за́саўка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засо́в м. за́саўка, -кі ж.; зава́ла, -лы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затво́рка обл. за́саўка, -кі ж., за́шчапка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шпінгале́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Засаўка для запірання створак акон, дзвярэй.

2. Пра дзіця, падлетка, які мае малы рост (разм.).

Ш., а лезе ў дарослую кампанію.

|| прым. шпінгале́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ры́гель ’жалезная засаўка’ (В. В. 116), ст.-бел. рыгель ’засаўка’ (1653). З ням. Riegel ’засаўка’, магчыма, праз польскую, параўн. польск. rygiel ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ры́гель, ‑я, м.

1. Спец. Папярочная гарызантальная бэлька ў будаўнічых канструкцыях (у каркасных збудаваннях злучае калоны, у фермах — кроквы і пад.).

2. Засаўка ў замку.

[Ням. Riegel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шы́бер ​1, ‑а, м.

Спец. Засаўка, засланка ў дымаходах заводскіх пячэй, нацельных установак, у газаправодах і пад.

[Ням. Schieber.]

шы́бер ​2, ‑а, м.

У капіталістычных краінах — буйны гандляр.

[Ням. Schieber.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ад’е́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзь; зак.

1. Паехаўшы, аддаліцца на нейкую адлегласць.

А. ад сяла кіламетраў пяць.

2. Паехаць куды-н., пакінуць дом (горад, вёску і пад.).

А. на поўнач.

3. Зрушыцца з месца, адсунуцца, перастаць шчыльна прылягаць (разм.).

Засаўка ад’ехала.

|| незак. ад’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ры́гер ’кроква’ (бяроз., Нар. сл.). Няясна, магчыма, праз польск. ryg звязана з ням. Riegel ’засаўка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)