захлябе́ніць

‘замкнуць каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. захлябе́ню захлябе́нім
2-я ас. захлябе́ніш захлябе́ніце
3-я ас. захлябе́ніць захлябе́няць
Прошлы час
м. захлябе́ніў захлябе́нілі
ж. захлябе́ніла
н. захлябе́ніла
Загадны лад
2-я ас. захлябе́нь захлябе́ньце
Дзеепрыслоўе
прош. час захлябе́ніўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аклюдава́ць

‘замкнуць (замыкаць), зачыніць (зачыняць) што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. аклюду́ю аклюду́ем
2-я ас. аклюду́еш аклюду́еце
3-я ас. аклюду́е аклюду́юць
Прошлы час
м. аклюдава́ў аклюдава́лі
ж. аклюдава́ла
н. аклюдава́ла
Загадны лад
2-я ас. аклюду́й аклюду́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час аклюду́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аклюдава́ць

‘замкнуць (замыкаць), зачыніць (зачыняць) што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. аклюду́ю аклюду́ем
2-я ас. аклюду́еш аклюду́еце
3-я ас. аклюду́е аклюду́юць
Прошлы час
м. аклюдава́ў аклюдава́лі
ж. аклюдава́ла
н. аклюдава́ла
Загадны лад
2-я ас. аклюду́й аклюду́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час аклюдава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пазамыка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Замкнуць, зачыніць на замок, на ключ усё, многае або ўсіх, многіх. Пазамыкаць шуфляды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замыка́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. замыка́ць — замкнуць.

•••

Кароткае замыканне — утварэнне кантакту ў электрычным ланцугу, якое звычайна выклікае аварыю электрычнай устаноўкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашчо́ўкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.

Замкнуць, зачыніць, утварыўшы пры гэтым рэзкі, кароткі гук. Зашчоўкнуць замок. □ Нахіліўшыся над .. [Джыавані] і хаваючы ў кабуру пісталет, які яшчэ дыміўся, паліцэйскі зашчоўкнуў на яго руках наручнікі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пералажы́ць ’заперці (дзверы)’ (лід., Сл. ПЗБ). Фармальна да пера- і лажы́ць (гл.), аднак семантычна падобна да літ. užkélti ’замкнуць, зачыніць (вароты)’, у якім kélti мае (побач з іншымі) значэнне ’перамяшчаць; пераводзіць, пераносіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць мыкаць.

замыка́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., каго-што.

1. Незак. да замкнуць.

2. Ісці апошнім, знаходзіцца ў канцы калоны вайсковага злучэння і пад. Замыкаць шэсце. □ Чатыры коннікі замыкалі абоз. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прымкну́ць ’закрыць, зачыніць няпоўнасцю; прысунуцца блізка, шчыльна да чаго-небудзь; стаць прыхільнікам, удзельнікам у якой-небудзь справе’ (ТСБМ), ’замкнуць ненадоўга’, прымкну́ты ’тс’ (брасл., драг., Сл. ПЗБ), прымукну́ць, прымыкну́ць ’замкнуць ненадзейна’, прыму́кваць ’прымацоўваць’ (ТС); сюды ж з развіццём значэння ’далучыцца’ зваротнае прымкну́цца ’ўзяцца шчыра (за работу)’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да рэдкага мкнуць ’пацягнуць, ударыць дубцом’, ’кінуцца бегчы’, мкну́цца ’крануцца з месца; ударыцца; паткнуцца’ (Нас.), гл. мкаць. Усходнеславянскае ўтварэнне, параўн. рус. примкну́ть ’далучыцца’, дыял. примкну́ться ’далучыцца’, ’налегчы (на вёслы)’, укр. примкну́ти ’прычыніць, зачыніць няпоўнасцю; стаць прыхільнікам, паслядоўнікам чаго-, каго-небудзь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замкнёны

1. (на ключ) за́пертый, за́мкнутый;

2. за́мкнутый;

1, 2 см. замкну́ць;

3. перен. (обособленный, необщительный) за́мкнутый; малообщи́тельный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)