пакары́ць, -кару́, -ко́рыш, -ко́рыць; -ко́раны; зак., каго-што.
1. Падпарадкаваць сваёй уладзе, заваяваць.
П. крэпасць.
Чалавек пакарыў космас.
2. перан. Выклікаць у каго-н. сімпатыю, давер да сябе.
П. дзявочае сэрца.
|| незак. пакара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. пакарэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апраўда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго (што). Прызнаць невінаватым, вынесці апраўдальны прыгавор.
А. падсуднага.
2. што. Даказаць магчымасць чаго-н.
Старацца а. які-н. учынак.
3. што. Паказаць сябе дастойным чаго-н.
А. высокае званне.
А. давер калектыву.
4. што. Акупіць, кампенсаваць.
Расходы апраўдаюць сябе.
|| незак. апра́ўдваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. апраўда́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натхня́льны, ‑ая, ‑ае.
Які абуджае, выклікае натхненне. Падцягнуўся калектыў, вялікі давер натхняў, бадзёрыў. Узялі абавязацельствы працаваць яшчэ лепш, каб яшчэ больш было надзеі неўзабаве звацца ўдарнікамі камуністычнай працы. А тут яшчэ адзін натхняльны стымул: полацкія калегі выклікалі на спаборніцтва. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́йшлы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які зайшоў мімаходам з чужых месц; нетутэйшы. Зайшлы чалавек. / у знач. наз. за́йшлы, ‑ага, м. Джульбарс апраўдваў наш давер: унушальны рост і загадзя натапыраная поўсць загрыўка рабілі незвычайны эфект: зайшлы спыняўся і ўжо не лез на ражон. Масарэнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даве́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; заг. давер; зак., каго-што або з інф.
Аказаўшы давер’е, даручыць каму‑, чаму‑н., перадаць пад чыю‑н. адказнасць. Даверыць таварышу машыну. □ Патрэбен быў памочнік, шчыры і пісьменны чалавек, добра пісьменны, каб яму можна было даверыць любую справу. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цно́та, ‑ы, ДМ цноце, ж.
1. Маральная чысціня; строгасць у маральных адносінах. Адчуваю калючую адзіноту І давер дзіцячы, і сталую цноту. Янішчыц. / у перан. ужыв. Чуецца тады ў той песні, як шасцяць спелыя каласы і туліць цноту стары бор... Каваль.
2. Дзявочая нявіннасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уце́рціся, утруся, утрошся, утрацца; утромся, утрацеся; пр. упёрся, уцерлася; заг. утрыся; зак.
1. Увайсці, пранікнуць (у скуру і пад.) пры націранні.
2. Выцерці сабе твар. Уцерціся ручніком. □ Марыля хутка ўцерлася фартухом, каб згладзіць сваё хваляванне. Пестрак.
3. перан. Разм. Праціснуцца, прабрацца, увайсці куды‑н. Мы паціху ўцерліся ў гушчу натоўпу, а затым.. пабеглі дадому. Хадкевіч. // Пранікнуць у якое‑н. асяроддзе хітрыкамі. [Анатоль:] — З’явіўся [Труцькоў] да нас з пасведчаннем ЦК. Гаварыў, што прысланы сюды інструктарам з-за мяжы. Уцёрся да нас. Праўда, нашы падпольшчыкі не вельмі яму верылі і не пасвячалі яго ва ўсе свае справы. Машара.
•••
Уцерціся ў давер’е (давер) — тое, што і увайсці ў давер’е (давер) (гл. увайсці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дове́ренность ж.
1. (документ) даве́ранасць, -ці ж.;
2. (доверие) уст. даве́р’е, -р’я ср., даве́р, -ру м.;
3. (доверчивость) уст. даве́рлівасць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бясспрэ́чны
1. бесспо́рный, неоспори́мый;
~ная і́сціна — бесспо́рная (неоспори́мая) и́стина;
б. факт — бесспо́рный (неоспори́мый) факт;
2. безусло́вный, несомне́нный, определённый;
~ны даве́р — безусло́вное дове́рие;
б. по́спех — несомне́нный успе́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
обману́ть сов. падману́ць, ашука́ць, зве́сці;
обману́ть чьё-л. дове́рие ашука́ць чый-не́будзь даве́р;
обману́ть чьи́-л. наде́жды (ожида́ния) не спра́ўдзіць чыі́х-не́будзь надзе́й (спадзява́нняў);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)