ось в разн. знач. вось, род. во́сі ж.;

пере́дняя ось пярэ́дняя вось;

ось враще́ния вось вярчэ́ння.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэду́ктар, ‑а, м.

1. Механізм, які служыць для перадачы вярчэння ад аднаго вала да другога (зубчастая, чарвячная перадача).

2. Прыбор, які служыць для зніжэння ціску вадкасці, газу ў сістэме рухавікоў.

[Ад лац. reductor — адводчык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

верацяно́, -а́, мн. верацёны і (з ліч. 2, 3, 4) верацяны́, верацён і -аў, н.

1. Прыстасаванне для ручнога прадзення ў выглядзе круглай драўлянай палачкі з патаўшчэннем унізе і завостранымі канцамі.

2. Шпень, які з’яўляецца воссю вярчэння ў некаторых механізмах.

|| памянш. вераце́нца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. верацённы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брас ​1, ‑а, м.

Снасць на марскім судне, якая прывязваецца да рэяў для вярчэння іх у гарызантальнай плоскасці.

[Гал. bras.]

брас ​2, ‑у, м.

Асобы стыль плавання, пры якім рукі рухаюцца пад вадой.

[Фр. brasse.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́люс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзін з двух пунктаў перасячэння ўяўнай восі вярчэння Зямлі з зямной паверхняй, а таксама мясцовасць вакол гэтых пунктаў.

Паўночны п.

2. Адзін з двух супрацьлеглых канцоў электрычнага ланцуга або магніта (спец.).

Дадатны, адмоўны п.

3. перан. Што-н. зусім супрацьлеглае чаму-н. іншаму (кніжн.).

Гэтыя характары — два полюсы.

○

Полюсы свету (спец.) — пункты перасячэння нябеснай сферы т.зв. воссю свету, вакол якой адбываецца сутачнае вярчэнне гэтай сферы.

Паўночны і Паўднёвы полюсы свету.

Полюсы холаду (спец.) — вобласці найбольш нізкіх зімовых тэмператур на зямной паверхні.

Магнітныя полюсы Зямлі (спец.) — пункты на зямной паверхні, у якіх магнітная стрэлка з гарызантальнай воссю вярчэння прымае вертыкальнае становішча.

|| прым. по́люсны, -ая, -ае (да 2 знач.).

П. ток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цэласта́т, ‑а, М ‑таце, м.

Спец. Астранамічны прыбор з плоскім рухомым люстрам (сістэмай люстраў), які служыць для назірання за Сонцам і іншымі нябеснымі свяціламі, што перамяшчаюцца ў выніку бачнага сутачнага вярчэння нябеснай сферы.

[Ад лац. caelum — неба і грэч. statós — нерухомы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спірыты́зм, ‑у, м.

Містычная вера ў замагільнае жыццё душ памёршых і ў магчымасць зносін з імі. // Уяўныя для спірытаў зносіны з душамі памёршых пры дапамозе розных прыёмаў (вярчэння сталоў, сподачкаў і пад.) і праз медыумаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыкл, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Заканамернае, рэгулярнае кола якіх-н. з’яў, дзеянняў, працэсаў.

Гадавы ц. вярчэння Зямлі.

2. Сукупнасць навук, аб’яднаных па якім-н. агульным прынцыпе.

Гістарычны ц.

3. Шэраг, паслядоўны закончаны рад чаго-н.

Ц. вершаў.

Ц. лекцый.

Ц. песень.

|| прым. цыклавы́, -а́я, -о́е (да 2 і 3 знач.) і цыклі́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вось¹, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Шпень ці тонкі вал, на якім трымаюцца колы, часткі машын або механізмаў.

Пярэдняя в.

2. Уяўная прамая лінія, якая праходзіць цераз геаметрычную фігуру або якое-н. цела і валодае толькі ёй характэрнымі ўласцівасцямі (спец.).

В. сіметрыі.

В. вярчэння.

Зямная в.

3. перан. Стрыжань якіх-н. падзей.

В. палітычнага жыцця.

|| прым. во́севы, -ая, -ае і асявы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ху́ткасць, -і, ж.

1. Ступень інтэнсіўнасці, шпаркасці руху каго-, чаго-н. або распаўсюджання чаго-н.

Поле ачышчалася ад снегу з небывалай хуткасцю.

Высокая х. стральбы.

2. Ступень скорасці руху або вярчэння некаторых машын (аўтамабіля, станка і пад.), звязанае з парадкам узаемадзеяння дэталей каробкі перадач.

Уключыць х.

Ехаць на трэцяй хуткасці.

3. У механіцы: адносіны пройдзенага целам шляху да часу, за які гэты шлях пройдзены.

Раўнамерная х.

|| прым. ху́ткасны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Х. аўтобус.

Х. доступ у інтэрнэт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)