вяза́нье в разн. знач. вяза́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́вязка ж. вяза́нне, -ння ср., вывя́званне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
давяза́ць, ‑вяжу, ‑вяжаш, ‑вяжа; заг. давяжы; зак., што.
1. Закончыць вязанне чаго‑н. Давязаць рукавіцы.
2. Закончыць звязванне. Давязаць снапы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павуці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Памянш. да павуціна.
2. Вязанне або вышыўка, падобная на сетку.
•••
Вісець (ліпець) на павуцінцы гл. вісець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́мбурны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тамбура 1. Тамбурныя дзверы.
та́мбурны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тамбуру 2; выкананы тамбурам. Тамбурнае вязанне. // Прызначаны для тамбуру. Тамбурная іголка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рукадзе́лле, ‑я, н.
1. Шыццё, вязанне, вышыўка і пад. віды ручной працы. Вучыла бабка Ягася яе і рукадзеллю. Арабей.
2. Рэч, выкананая шыццём, вязаннем і пад. — Прадай мне рукадзелле сваё, — просіць цар рукадзельніцу. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рукадзе́лле ’шыццё, вязанне і падобныя віды ручной працы’, ’рэч, выкананая шыццём, вязаннем і пад.’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ст.-бел. рукодѣлье ’справа рук’ (Альтбаўэр), сюды ж рукадзе́льнічаць ’займацца рукадзеллем’, рукадзе́льніца ’жанчына, якая займаецца рукадзеллем, майстар гэтай справы’ (ТСБМ). Складаны назоўнік ад рука (гл.) і *дзелаць ’рабіць’ < прасл. *dělati ’рабіць; працаваць; дзейнічаць; абчосваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ажу́р 1, ‑у, м.
1. Негустое, скразное вязанне, вышыванне, разьба і пад. Вышыць ажурам.
2. Лёгкая празрыстая тканіна. Пакрывала з ажуру.
[Ад фр. à jour — скразны, ажурны.]
ажу́р 2, прысл.
Такое вядзенне рахункаводства, калі запісы ў бухгалтарскіх кнігах робяцца ў дзень завяршэння аперацыі.
•••
(Усё) у ажуры — усё ў парадку, усё як належыць.
[Ад фр. à jour — на сённяшні дзень.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
машы́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да машыны, машын (у 1 знач.). Машынны цэх. Машынны парк. □ Мілагучныя жніўныя песні ўпляталіся ў рокат, у гул машынных матораў. Бялевіч. // Які вырабляецца, робіцца, праводзіцца машынай. Машыннае даенне кароў. Машыннае вязанне. // Прызначаны для машын. Машыннае масла. Машыннае аддзяленне. Машынны склад.
•••
Машынны час гл. час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трыката́ж ‘тканіна машыннай вязкі’ (ТСБМ). Праз рус. трикота́ж ці польск. trykotaż: fabryka trykotaży (Варш. сл.), запазычана з франц. tricotage ‘вязаная тканіна’, ‘вязанне’ < tricoter ‘вязаць (на спіцах, кручком)’. Апошняе не мае надзейнай этымалогіі: флам. strikken ‘плесці’, суч. ням. stricken ‘вязаць’ < ст.-в.-ням. stricchen ‘звязваць’ < англ.-сакс. gestrician ‘латаць сеткі, невады’ (Чарных, 2, 262–263; Голуб-Ліер, 489; Даза, 725; Васэрцыер, 225; ЕСУМ, 5, 637).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)