судагаварэ́нне, ‑я, н.
Вуснае выкладанне справы старанамі на судовым пасяджэнні па грамадзянскаму іску.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыто́рыка, ‑і, ДМ ‑рыцы, ж.
Старажытная навука пра аратарскае мастацтва, красамоўства. Выкладанне рыторыкі. // перан. Залішняя прыўзнятасць выказвання, напышлівасць, эфектнасць. Шмат у паэме [А. Александровіча «Цені на сонцы»] голай рыторыкі, якая гучыць не зусім пераканаўча. Хведаровіч.
[Грэч. rhētorikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
светапо́глядны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да светапогляду. Станоўчую ролю ва ўдасканаленні марксісцка-ленінскай адукацыі моладзі адыграла аднаўленне навучальнага часу на выкладанне ў ВНУ светапоглядных дысцыплін, выдзяленне ў самастойны прадмет праблем навуковага камунізма. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ле́кцыя ’вуснае выкладанне вучэбнага прадмета’, ’публічнае чытанне’ (Яруш., ТСБМ). Ст.-бел. лекция (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. lekcyja ’тс’ (Булыка, Запазыч., 188; Лекс. запазыч., 164). Гл. таксама лектар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выкла́дывание
1. выклада́нне, -ння ср., выкла́дванне, -ння ср.;
2. выклада́нне, -ння ср., выкла́дванне, -ння ср.; вымо́шчванне, -ння ср.; абклада́нне, -ння ср., абкла́дванне, -ння ср.;
3. аблямо́ўванне, -ння ср., абшыва́нне, -ння ср.;
4. склада́нне, -ння ср., складва́нне, -ння ср.;
5. выклада́нне, -ння ср., выкла́дванне, -ння ср.; см. выкла́дывать;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ле́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Вуснае выкладанне вучэбнага прадмета або якой-н. тэмы выкладчыкам вышэйшай навучальнай установы.
Прафесар чытаў лекцыі ў БДУ.
2. Частка вучэбнага прадмета, якая выкладаецца ў вуснай форме.
Курс лекцый па гісторыі Беларусі.
3. Публічнае чытанне на якую-н. тэму.
4. Друкаваны курс публічных чытанняў, а таксама запісы па якім-н. прадмеце выкладання.
Лекцыі па літаратуры.
|| прым. лекцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стымулю́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад стымуляваць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які з’яўляецца стымулам. Стымулюючая роля. □ Выкладанне .. граматыкі, рыторыкі, піітыкі і дыялектыкі з’явілася стымулюючым фактарам для насычэння мовы навучэнцаў іншамоўнымі словамі, што не магло не адлюстравацца і ў пісьменнасці. Жураўскі.
3. Дзеепрысл. незак. ад стымуляваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́клад ’выказванне, выкладанне’ (БРС); ’форма посуду’ (Вярэн.), выкла́ды ’закладная тэхніка ўзорнага ткання, у якой дадатковыя каляровыя ўткі ткуць толькі частку ўзору, але не ідуць ва ўсю шырыню палатна’ (Влад.). Рус. дыял. вы́клад ’вышыўка’, вы́кладь ’каляровае тканнё звычайна чырвонымі ніткамі па беламу полю’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выкладаць. У першым значэнні можа быць семантычным запазычаннем з польск. wykład ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ліцэнзія ’дазвол дзяржаўных органаў на выкарыстанне чаго-небудзь’, відавочна, запазычана ў наш час з рус. мовы, хаця мае аналаг у ст.-бел. лиценция ’дазвол’, ’свабода’ (1603 г.), якое запазычана са ст.-польск. licencyja ’свабода, адыход ад агульных правіл, дазвол’ (XVI ст.) (Булыка, Лекс. запазыч., 40) < с.-лац. licentia ’дазвол на выкладанне ва універсітэце’ < лац. ’воля, свабода’ (Слаўскі, 4, 226–227).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́кладка ж.
1. (действие) разг. выклада́нне, -ння ср., выкла́дванне, -ння ср.;
2. мат. вылічэ́нне, -ння ср.;
3. воен. вы́кладка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)