псало́м, ‑лма, м.
Кожны з рэлігійных і маральна-павучальных спеваў, з якіх складаецца псалтыр. У дзеда Трыфана, як у самага набожнага на ўсе Багульнікі чалавека, у суботу і ў нядзелю ўвечары збіраліся на [маленне], найбольш жанчыны .. Ён ім чытаў псалмы, а яны праз пэўныя прамежкі часу спявалі ці «Памілуй мя, божа», ці «Святы божа, святы крэпкі». Сабаленка.
[Ад грэч. psalmos — хвалебны спеў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сме́ртухна, ‑ы, ж.
Разм. Ласк. да смерць. [Ганна:] — Божа мой, божа! За што мне такая кара! Лепш бы я малою памерла, чым жыць з такім ірадам, з такім п’яніцам. Божачка мілы, чым я цябе прагнявіла! Пашлі ты мне смертухну ці яго забі маланкаю, громам-перуном. За што ён катуе мяне?! Колас. Павярніся, Ліска, Пакланіся Нізка: Смертухна ўжо блізка. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак.
Разм. Быць у непрыязных адносінах. [Ціток:] — Не дай божа, ці ж мы ўвесь век з табою варагаваць будзем? Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлябо́к, ‑бка, м.
Памянш.-ласк. да хлеб. Працавітая рукой Засявае шнурок... Ой, радзі, божа мой, На пацеху хлябок! Купала. Хлябок — танюткай столачкай, Нібыта залаты. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дуна́іць, дуна́ць ’драмаць, хістаючыся ў розныя бакі’ (Нас.). Запазычанне са ст.-яўр. мовы. Паводле Насовіча, звязана слова з тым, што пры малітве яўрэі нахіляюцца ў розныя бакі, гаворачы: adonái ’божа!’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тпру́нні экспр. ’губы’ (Бяльк.). Утворана на аснове гукапераймання (імітатыва), што перадае змыканне губ. Параўн. ні тпру, ні мя, ні божа імя — гавораць, калі хтосьці запнецца ў час апавядання (Федар. 4).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бо́жкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Стагнаць, бедаваць, плакаць, упамінаючы часта слова «божа». [Цётка] так божкала і ламала сабе рукі, што маці не вытрымлівала і бралася суцяшаць. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дазна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Тое, што і дазнацца. [Тэкля:] А божа ж мой, і я ж забыла, Што мне Матрона гаварыла Усё разведаць і дазнаць. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́бальт, ‑а, М ‑льце, м.
Абл. Падвойная рама, падвойныя дзверы. Каб не дай божа, з крамай што не здарылася, гаспадар закрываў дзверы жалезнымі дубальтамі, а вокны — жалезнымі аканіцамі. Лобан.
[Польск. dubelt з ням. doppelt.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
творе́ц
1. высок. тво́рца, -цы м.;
2. (бог) рел. Бог, род. Бо́га м.; (при восклицании) Бо́жа.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)