уплета́ть несов., разг., шутл. (есть) аплята́ць, упі́сваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аплята́цца несов., страд. оплета́ться; см. аплята́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аплята́нне ср. оплета́ние; оплётка ж.; см. аплята́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Аплё́т ’пляцень’ (П. С., 146). Аддзеяслоўны бязафіксны назоўнік ад аплятаць. Гл. плесці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
упи́сывать несов., разг.
1. (умещать на бумаге) упі́сваць;
2. (съедать) упі́сваць, уміна́ць, аплята́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Плетнячо́к ’гліняны гаршчок, аплецены бяростай, дрогам’ (дзятл., Жыв. сл.). Да аплесці < плесці (гл.), аплятаць > аплятай ік ’аплецены гаршчок’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бяро́зка ’расліна бярозка палявая, Convolvulus arvensis L.’ (Кіс.). Рус. берёзка, укр. бере́зка, бері́зка ’тс’. Да бяро́за (гл.): лісточкі бярозкі могуць нагадваць лісточкі некаторых відаў маладой бярозы. Але не выключаецца, што тут маем назву ад кораня са значэннем ’плясці, аплятаць’: *bеrezъka (усх.-слав.) < *berz‑ ’аплятаць’ < *ob‑verz‑ (дэкампазіцыя) да слав. *verz‑: *vьrz‑ ’вязаць, плясці’. Так Краўчук, Белар. лекс., 85. З фанетычных меркаванняў не пераконвае Мельнічук, Мовознавство, 1962, № 2, 21 (дэфармацыя назваў тыпу берлозга́).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́жалапаць ’выжлуктаць, выхлебтаць’ (Сцяц., Зэльв.). Запазычанне з польск. wyżlopać ’выхлебтаць, прагна выпіць, апаражніць’, якое ў сваю чаргу з літ. žliaũbti ’прагна есці, лопаць, аплятаць’ (Малько, Бел.-польск. ізал., 90).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апле́сці сов.
1. оплести́;
а. бу́тлю сало́май — оплести́ буты́ль соло́мой;
2. перен., прост. (обмануть) опу́тать, оплести́;
3. прост. шутл. (съесть) уплести́, уписа́ть; см. аплята́ць 3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разлята́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да разляціцца.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Развявацца, аплятаць у бакі ад павеваў ветру і пад. Мужчына, што ішоў побач з Бялькевічам, увесь час адкідваў рукою чорныя валасы, а яны разляталіся і падалі на лоб ад хуткай хады. Савіцкі. Толя крадком, міжвольна зірнуў .. [Людзе] услед, — на светлы плашчык, што разлятаўся над загарам быстрых ног у басаножках, якія тапталі густую, нізкую траву. Брыль.
разлята́цца 2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаўшы лятаць, захапіцца лятаннем, палётамі; разлётацца. Ластаўкі разляталіся перад дажджом.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)