успрыма́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які лёгка і хутка ўспрымае, засвойвае што‑н. Успрымальны розум. □ Моладзь вельмі ўспрымальная і многае з таго, што бачыла, пра што прачытала, імкнецца зрабіць на практыцы. Філімонаў.

2. Які лёгка падвяргаецца захворванням. Успрымальны да інфекцыйных хвароб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дазво́ліць сов. разреши́ть, позво́лить; (дать возможность) предоста́вить;

не д. — не разреши́ть (не позво́лить);

~льце мне зрабі́ць гэ́та — разреши́те (позво́льте, предоста́вьте) мне сде́лать э́то;

◊ д. сабе́ — позво́лить себе́;

~льце! — позво́льте! разреши́те!;

як ~ліце вас разуме́ць? — как прика́жете вас понима́ть?

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Замёт ’агароджа з тонкага бярвення, зададзенага ў шулы’ (ТСБМ). Рус. дыял. за́мёт ’тс’, укр. кіеўск., падольск. заме́т ’тс’, польск. zamiot ’тс’, балг. замет ’тс’. Ст.-рус. заме́ть (XVI ст.) ’замёт’. Гом. зямёт ’агароджа з бярвенняў’ (Янк. Мат.), відаць, у выніку асіміляцыі з > зʼ пад уздзеяннем мʼ. Ст.-рус. заметати і ст.-польск. zamiotać мелі знач. ’закідаць’ (XIV ст.), а пазней і ’зрабіць агароджу’ (XVI ст.), што можна лічыць развіццём ранейшага (агароджа > вал). Таму замёт — бязафіксны назоўнік ад дзеяслова заметати.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пабраці́м ’той, хто звязаны з кім-н. пабрацімствам, названы брат’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., КЭС, лаг.). Рус., укр. побрати́м, польск. pobracim, чэш., славац. pobratim (з паўдн.-слав. моў — Махэк, 64), балг. побра́тим, серб.-харв. по̀братим, славен. pobrȃtim. Паводле Далабко (ZfSlPh, 3, 111), дэрыват ад pobratiti; параўн. серб.-харв. по̀братити ’зрабіць пабрацімам, братам’, славен. brátiti se, brȃtim se (гл. брат). У рус. усх. дыял. побрати́м яшчэ ’стрыечны брат’, пск. побрати́м, побрати́шка ’палюбоўнік, палюбоўніца’. Гл. таксама Фасмер, 3, 293.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пашы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім; расшырыць. Пашырыць вокны. Пашырыць вуліцу. □ Пад скалой была даволі прыкметная западзіна. Яе вось хлопчыкі і вырашылі паглыбіць і пашырыць. Бяганская.

2. Павялічыць у колькасці, у аб’ёме. Пашырыць завод. □ [Лундзін:] — На той год яшчэ пашырым кармавую базу і адпаведна — павялічым колькасць кароў. Палтаран. // Зрабіць больш поўным, рознабаковым; паглыбіць. Пашырыць кола інтарэсаў. □ Выступленні хору перад салдатамі, перад жыхарамі горада, выезды з канцэртамі ў мястэчкі пашырылі мой дзіцячы кругагляд. А. Александровіч.

3. Зрабіць што‑н. шырока вядомым, даступным многім, пазнаёміць з чым‑н. многіх. Пашырыць перадавы вопыт. □ [Сымон:] Перш за ўсё трэба пашырыць ідэі камунізма сярод шырокіх пластоў народа. Колас. Голас Зыгмунта гучаў суха: — Згода. Значыць, мы павінны пашырыць погляд, прыняты цяпер большасцю рады, сярод памяркоўных. Караткевіч.

4. Расшырыць кола дзеяння чаго‑н. Пашырыць наватарскі пачын па ўсёй рэспубліцы. □ Тым часам падполле Віленшчыны адрадзілася і нават пашырыла свой уплыў. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заме́тить сов.

1. (обратить внимание, обнаружить) заўва́жыць, прыме́ціць; (увидеть) уба́чыць;

2. (запомнить) запо́мніць;

3. (вставить в разговор замечание) заўва́жыць, зазна́чыць;

4. (поставить на вид) заўва́жыць, зрабі́ць заўва́гу;

5. (сделать метку) зазна́чыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брешь ж.

1. прало́м, -му м., адту́ліна, -ны ж.;

2. воен., перен. брэш, род. брэ́шы ж.;

брешь в бюдже́те брэш у бюджэ́це;

◊

проби́ть брешь (в чём) зрабі́ць (прабі́ць) брэш (у чым).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

предпосла́ть сов. (что, чему) даць (што, перад чым), зрабі́ць (што, перад чым), вы́класці (што, перад чым);

докла́дчик предпосла́л своему́ докла́ду не́сколько о́бщих замеча́ний дакла́дчык зрабі́ў пе́рад сваі́м дакла́дам не́калькі агу́льных заўва́г.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзяле́нне ср., в разн. знач. деле́ние; (на члены — ещё) члене́ние;

дз. на ча́сткі — деле́ние (члене́ние) на ча́сти;

зрабі́ць дз. трохчле́на на двухчле́н — произвести́ деле́ние трёхчле́на на двучле́н;

асно́ва ~ння — основа́ние деле́ния;

дз. кле́ткі — деле́ние кле́тки;

нане́сці ~нні — нанести́ деле́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наддзяўбці́, ‑дзяўбу, ‑дзяўбеш, ‑дзяўбе; ‑дзяўбём, ‑дзеўбяце; пр. наддзёўб, ‑дзяўбла, ‑дзяўбло; зак., што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырваць дзюбай кавалачак чаго‑н. зверху, з краю. Наддзяўбці вішню.

2. Зрабіць долатам або іншым якім‑н. інструментам неглыбокае паглыбленне на чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)