Прызлі́шна (прызлі́шно) ’вельмі свабодна, прасторна’ (Нар. Гом.). Верагодна, своеасаблівая найвышэшая ступень ад прысл. залі́шне ’звыш меры, занадта’ з рэдукцыяй пераднаціскнога ‑а‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жо́рсткі, -ая, -ае.

1. Крайне суровы, бязлітасны, неміласэрны.

Ж. чалавек.

Жорсткая расправа.

2. Вельмі моцны па сіле праяўлення, які пераўзыходзіць звычайную меру, ступень.

Жорсткая барацьба.

Жорсткія баі.

3. перан. Строгі, такі, які не дапускае выключэнняў.

Ж. рэжым.

Жорсткія ўмовы.

4. Пра ваду, якая ўтрымлівае шмат кальцыевых і магніевых солей.

|| наз. жо́рсткасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагру́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. гл. нагрузіць.

2. Загружанасць работай якой-н. установы, прадпрыемства, машыны, апарата.

Н. электрасеткі ў вячэрнія гадзіны.

Н. электрастанцыі.

3. перан. Ступень выразнасці, насычанасці чым-н. (у дачыненні да літаратуры, мастацтва і пад.).

Гэты вобраз нясе вялікую ідэйна-мастацкую нагрузку.

|| прым. нагру́зачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разра́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Група, катэгорыя асоб, прадметаў або з’яў, аб’яднаных агульнасцю якіх-н. прыкмет.

Р. раслін.

2. Ступень, афіцыйна зацверджаны ўзровень кваліфікацыі ў прафесіі, спорце.

Токар сёмага разраду.

3. У матэматыцы: месца, якое займае лічба пры пісьмовым абазначэнні ліку.

Лічба другога разраду.

|| прым. разра́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павеліча́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які служыць для павелічэння таго, што разглядаецца. Павелічальнае шкло. Павелічальныя лінзы.

2. У граматыцы — звязаны з утварэннем назоўнікаў і прыметнікаў, якія абазначаюць большую велічыню прадмета або большую ступень якасці. Павелічальныя суфіксы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кві́нта, ‑ы, ДМ ‑нце, ж.

1. У музыцы — пятая ступень дыятанічнага гукарада. // Інтэрвал, які ахоплівае 5 ступеней.

2. Самая высокая па тону струна скрыпкі і некаторых іншых музычных інструментаў.

•••

Павесіць нос на квінту гл. павесіць.

[Ад лац. quinta — пятая.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Навы́шній ’усявышні’ (Юрч. Сін.). Вышэйшая ступень ад прыметніка вышній, утвораная пры дапамозе архаічнай прыстаўкі на- (гл.), сінанімічнай да най-, параўн. набольшый ’найбольшы’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

навуко́вы

1. нау́чный;

н. супрацо́ўнік — нау́чный сотру́дник;

~вая тэо́рыя — нау́чная тео́рия;

2. (связанный с организацией научной деятельности) учёный; нау́чный;

~вае тавары́ства — нау́чное о́бщество;

~вая ступе́нь — учёная сте́пень

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вяршы́ня, ‑і, ж.

1. Самы высокі пункт, верхняя частка чаго‑н. Узысці на вяршыню гары. Вяршыні дубоў. □ Празрыста зялёнымі рабіліся вяршыні бяроз у блізкім парку. Лынькоў.

2. перан. Вышэйшая ступень чаго‑н. Вяршыня творчасці пісьменніка. Вяршыня славы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Мялец ’мужчына, які меле ў жорнах’ (Інстр. III), чэш. мар. швіве, славен. mlevec ’тс’. Да малоць (гл.). Прасл. шві⇉другая ступень чаргавання асновы mol‑/ml·.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)