◎ Клаўсю́к ’непісьменны, цёмны чалавек’ (Сл. паўн.-зах.) з літ. klaustukas ’хто любіць падслухоўваць’ (там жа, 473). Гл. таксама Лаўчутэ, Балтизмы, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Лю́ліць, пін. люлі́ты ’лашчыць, любіць’ (Булг.), люля́ны ’дагледжаны’ (гродз., Сцяшк. Сл.). У выніку семантычнага пераносу ў лексемы люля́ць ’калыхаць’ > ’клапаціцца’ > ’лашчыцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
патрыёт, ‑а, М ‑ёце, м.
Той, хто любіць сваю радзіму, свой народ і гатовы для іх на подзвігі. [Атрад] складаўся спачатку толькі з невялікай групы патрыётаў. Брыль. Разам з партызанамі з усімі воінскімі ўшанаваннямі быў пахаваны Цімох Гаравы, слаўны патрыёт сваёй Радзімы. Шчарбатаў. // перан.; чаго. Той, хто шчыра адданы якой‑н. справе, горача любіць што‑н. [Булай:] — Так, трэба быць патрыётам свайго калектыву, хварэць душой за яго справы. Шыцік.
[Ад грэч. patriōtēs — зямляк, суайчыннік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хвалько́, ‑а, м. і нескл., ж.
Той, хто любіць хваліцца. І гэта пан Юры зрабіў аднойчы так, што адзіны заяц, забіты на паляванні вядомым хвальком і хлусам Вірскім, трымаў у лапках запіску з надпісам: «За што?!» Караткевіч. Віктар любіць хлопцаў са свайго ўзвода. Усе яны трошкі хвалькі, пыл любяць пусціць у вочы і як бы загадзя надзелі на сябе маскі страшэнных зухаў, якім мора па калена. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павіля́ць сов., прям., перен. повиля́ть;
саба́ка ~ля́ў хвасто́м — соба́ка повиля́ла хвосто́м;
не ка́жа адра́зу, а лю́біць п. — не говори́т сра́зу, а лю́бит повиля́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брыдкасло́ў, ‑слова, м.
Чалавек, які любіць ужываць брыдкія, нецэнзурныя словы. Зеляноў не выпрабоўваў, ён не шэф жандараў, ён проста зневажальнік, патаемны брыдкаслоў і аматар адвесці душу. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыно́с, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыносіць — прынесці.
2. Уст. Тое, што прыносіцца ў выглядзе дару, падарунка. Не любіць з носам, а з прыносам. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прылюбі́ць ’упадабаць; прымаць з прыемнасцю’ (Нас.; б.-каш., ГЧ), сюды ж прылюбоўнік (= рус. прелюбодей) (Тураўшч., 1, 59). Прэфіксальнае ўтварэнне ад любі́ць (гл.) з развіццём семантыкі. Укр. прилюби́ти, прилюбля́ти ’зачараваць, прывабіць, любіць, прымаць з прыемнасцю’, прилюби́тися ’прыахвоціцца’. Стараж.-рус. прилюбитисѧ ’аддацца любві’: Богови прилюбистеся (1578, Сразн.), рус. дыял. прилюби́ть, прилюба́ть ’аказваць садзейнічанне, дапамагаць’, прилюби́ться ’спадабацца, прыйсціся да густу, да спадобы’. Гл. таксама ЕСУМ, 3, 319–320.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прызна́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прызнаць.
2. у знач. прым. Які карыстаецца агульным прызнаннем; агульнавядомы. Прызнаны завадатар. Прызнаны вучоны. □ Полькі — красуні прызнаныя, любіць умеюць! Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пясту́н, пестуна, м.
1. Той, хто любіць песціцца; балаўнік.
2. Той, каго вельмі песцяць, распешчваюць. [Алень] прыблудзіўся на батарэю яшчэ зімой і, як расказваюць, быў пестуном гарматных разлікаў. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)