Verbum

сутыкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. з кім-чым. Рухаючыся насустрач, ударыцца адно аб адно, наткнуцца адзін на аднаго.

Машыны сутыкнуліся на вузкай дарозе.

С. ў дзвярах з суседам.

2. з кім. Нечакана сустрэцца, сысціся дзе-н.

С. ў лесе з ляснічым.

3. перан., з чым. Спазнаць, зведаць што-н.; пазнаёміцца з чым-н.

С. з непрыемнасцямі.

4. з кім-чым. Уступіць у сутычку, сысціся ў баі.

С. з ворагам.

|| незак. сутыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. сутыкне́нне, -я, н. (да 1, 3 і 4 знач.).

жава́ць, жую́, жуе́ш, жуе́; жуём, жуяце́, жую́ць; жуй; жава́ны; незак., што.

1. Размінаць ежу або што-н. зубамі.

Ж. кавалак хлеба.

2. перан. Доўга і нудна гаварыць, разбіраць адно і тое ж (разм.).

Ж. пытанне цэлую гадзіну.

|| наз. жава́нне, -я, н.

звалачы́ся, -лаку́ся, -лачэ́шся, -лачэ́цца; -лачо́мся, -лачаце́ся, -лаку́цца; -ло́кся, -лакла́ся, -ло́ся; -лачы́ся; зак. (разм.).

1. Сысці куды-н.

Карова кудысьці звалаклася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сысціся адусюль, сабрацца ў адно месца.

Прадстаўнікі навакольных вёсак звалакліся на сход у Жарнасекі.

аб’ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Утварыць адно цэлае з чаго-н.

А. два раёны ў адзін.

2. Згуртаваць.

А. сілы ўсіх прыхільнікаў міру.

|| незак. аб’ядно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. аб’ядно́ўванне, -я, н. і аб’ядна́нне, -я, н.

адтапі́ць, -таплю́, -то́піш, -то́піць; -то́плены; зак., што.

1. Падаграваючы, прымусіць аддзяліцца, стваро́жыцца.

А. кіслае малако.

2. Расплавіўшы, ператварыўшы ў вадкі стан, аддзяліць адно рэчыва ад другога.

А. усе прымесі з сала.

|| незак. адто́пліваць, -аю, -аеш, -ае і адтапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

самкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Злучыць шчыльна адно з адным, зрабіць суцэльным.

С. ножкі цыркуля.

С. шарэнгі.

2. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыць, стуліць.

|| незак. змыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. змыка́нне, -я, н.

сме́цце, -я, н.

1. Адкіды, рэшткі чаго-н.

Згарнуць с. ў кучу.

2. Што-н. дробнае, драбяза.

Не ягады, а адно с.

◊

Выносіць смецце з дому (хаты) (разм.) — рабіць вядомым тое, чаго не павінны ведаць іншыя.

|| прым. сме́ццевы, -ая, -ае.

грань, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Плоская частка паверхні геаметрычнага цела, якая ўтварае вугал з другой такой жа паверхняй.

Грані куба.

2. перан. Тое, што адрознівае, аддзяляе адно ад аднаго.

Сціранне граней паміж фізічнай і разумовай працай.

ссялі́ць, ссялю́, ссе́ліш, ссе́ліць; ссе́лены; зак., каго-што.

Перасяліць з розных мясцін у адно.

С. хутары ў вёску.

|| незак. ссяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| звар. ссялі́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., ссе́ліцца; незак. ссяля́цца, -я́ецца.

|| наз. ссяле́нне, -я, н.